آموزش و پرورش و وعده های فراموش شده!

                      

                                محمدرضا نیک نژاد، روزنامه شرق، 9 شهریور 95

در بسیاری از انگاره های آموزشی نو، پرورش فردی و اجتماعی نوآموزان از بایسته ترین هدف های آموزشی به شمار می آید و در آموزش و پرورش های پیشرو، بخش مهمی از برنامه درسی- به ویژه در دوره های نخست آموزش- صرف آموزش های شهروندی و آشنایی دانش آموزان با حقوق و تکالیف فردی و اجتماعی آنان می شود. اما شوربختانه این هدف های در ساختار آموزشی نمره محور و کنکور مدار ما دهه هاست که پیگیری نمی شود. با روی کار آمدن دولت یازدهم و سخنان رییس جمهور در باره آموزش و پرورش امیدهایی برای ورود این آموزه ها و بها دادن به آنها در ساختار آموزشی پدید آمد. برای نمونه در خبری در نخستین سال دولت یازدهم می خوانیم"رییس جمهور از مسوولان آموزش و پرورش و مدارس خواست تا ساعتی را تحت عنوان زنگ کتاب در برنامه های آموزشی مدارس اختصاص دهند و گفت: خوب است ساعتی در طول هفته یا ماه به کتاب خوانی و توضیح آنچه دانش آموزان در کتاب می خوانند در جمع خودشان اختصاص داده شود... دکتر روحانی با تاکید بر اینکه لازم است زنگ انشاء در مدارس احیا شود‌ .... رییس جمهور ایجاد زنگ گفتگو در مدارس را عنوان سومین و آخرین پیشنهاد خود مطرح کرد و گفت: به خصوص در دوره تحصیلی متوسطه و سالهای پایانی تحصیلات دبستان خوب است ساعات گفتگو و مباحثه ایجاد شود تا دانش آموزان با گفتگو کردن با یکدیگر و نقد کردن مودبانه از همین دوران آشنا شوند..." (رسانه ها، دوشنبه یکم مهر 92) تا یک سال پس از آن هم گاه گداری دست اندرکاران از ورود چنین درس هایی به برنامه درسی می گفتند. باز برای نمونه "حمیدرضا کفاش، در خصوص مطالبات رئیس جمهوری از آموزش و پرورش که محورهای آن را در روز بازگشایی مدارس اعلام کرد، گفت: برای موضوعات انشاء، کتابخوانی و گفت وگو ماده واحده ای در شورای عالی آموزش و پرورش تنظیم شده که قبل از پایان سال این ماده واحده در شورا مطرح و تصویب می شود که در این ماده واحده تکالیف هر بخش برای ادامه کار مشخص شد و با مصوبه شورای عالی جایگاه قانونی می یابد...." ( رسانه ها 2 تیر 93)

اما اکنون و پس از گذشت سه سال از پیشنهادها و بیش از دوسال از گفته های معاون پرورشی وزیر آموزش و پرورش، هنوز نه از زنده کردن زنگ انشا خبری هست و نه از راه اندازی زنگ های گفت و گو و کتابخوانی! گرچه یکی از دست اندرکاران برای توجیه ناتوانی در گنجاندن این زنگ ها در برنامه درسی، گفت که این فعالیت ها در کنار درس های دیگر انجام می شود! اما در پاسخ باید گفت که رییس جمهور خواهان زنگ مستقل برای این سه درس شده بود. از این گذشته نگارنده به عنوان آموزگار می داند که این سخن در عمل یعنی هیچ! این که در کلاس درس فارسی شما به دنبال گفت و گو و کتابخوانی باشید یعنی دنبال نخود سیاه فرستادن منتقدان.

شوربختانه برنامه درسی در آموزش و پرورش به گره ای کور و ناامید کننده برخورده است. برای نمونه با این که درس های تازه ای به آن افزوده می شود اما از شمار آنها کاسته نمی شود. این فرایند فشارِ آموزشی بر دانش آموزان و آموزگاران را افزودن تر و گذراندن آن ها را سخت تر کرده است. خستگی، نا امیدی و سرخوردگی، بن بست آموزشی و در پایان گریز دانش آموزان از درس و یادگیری پیامدهای ناگزیر و نگران کننده این برنامه درسی است.  

و باز شوربختانه سال هاست که آموزش و پرورش، ساختاری واکنشی شده است و گرفتاری های ساختاری، مدیریتی، سیاسی و فرهنگی از آن بدنه ای لخت و سخت ساخته که دگرگونی های در "پای بست" را بر نمی تابد و دگرگونی ها همچنان در "نقش ایوان" باقی مانده است. اما بی گمان چاره ای نیست جز دگرگونی ژرف در نگاه فرهنگی و حاکمیتی به آموزش و پرورش. 

http://www.sharghdaily.ir/News/101659/آموزش‌وپرورش-‌و-وعده‌های-فراموش‌شده!