مدارس و کتابخانه های فراموش شده

عزت اله مهدوی،روزنامه آرمان،24/8/91

 در جامعه ای که معجزه پیامبرش "کتاب" ونام این کتاب "قرآن = خواندنی " ونخستین پیامش "بخوان"و ستایش از پروردگارش این است که " با قلم تعلیم می دهد" . جایگاه کتاب و کتابخوانی چگونه است؟ هر چند ممکن است سرمان را با رجز خوانی اینکه "رستم یلی بود در سیستان" گرم کنیم،اما این شیوه، دردی از ما دواء نمی کند. وقتی در عمل، سهم ما ازسرانه ی مطالعه و کتابخوانی،آنقدر ناچیز است که کالعدم محسوب می شود. گاهی لازم است از معرکه ها فاصله بگیریم و وضعیت موجود را بررسی کنیم و هفته کتاب،فرصت با ارزش این مساله است.  قبل از هر سخنی باید فهرستی از کارهایی را که در این راستا انجام گرفته از نظر بگذرانیم. ما هر ساله در اردیبهشت ، نمایشگاه کتاب را داریم . در گوشه و کنار نمایشگاههای تخصصی و دانشگاهی را داریم . هر ساله به همت شهرداری نمایشگاه "یار مهربان " را داریم که با هدف اهد ای کتاب به کتابخانه های مراکز آموزشی و کتابخانه های عمومی صورت می گیرد که به نوبه ی خود ،کاری ارزشمند است . در صدا وسیما ودر شبکه های مختلف علاوه بر بازتاب گسترده این رویدادهای فرهنگی ، بخشی از فعالیت ها اختصاص دارد به معرفی کتاب و برگزاری مسابقات پیامکی و غیر آن .در مجلات و روزنامه ها نیز به فراخور حال و مقال ، معرفی کتاب و نقد و بررسی آنها نیز صورت می گیرد. گاهی نیز جلسات نقد کتاب را هم بر گذار می کنیم. شاید موارد دیگری هم باشد که به خاطر اختصار از نقل آنها معذوریم. به فعالیت های بر شمرده در بالا نیز انتقاداتی نه از باب موضوعیت وضرورت آنها بله از جهت نحوه اجرایشان وارد است . فی المثل نمایشگاه سالانه کتاب در فضای خفه ی ازدحام، بخش زیادی از کارکردهای اصیل یک نمایشگاه کتاب را از دست داده ایم .نمایشگاه یار مهربان در انبوهه ای از جور کردن کتاب به اندازه کوپن و بن کتاب اهدایی و توسط کسانی که بعضا ً شناخت دقیقی از نیاز های آموزشگاهی وکتابخانه ای ندارند و شکار موسسات چاپ و توزیع تست و کمک درسی می شوند، ابتر می گردد. وچون ازطرف  یک پشتیبان مطلع به پیامدها و نتایج ،این فعالیت ارزنده  رسیدگی نمی شود ،  تاثیر  بارزی  بر وضعیت کتابخوانی در مراکز آموزشی به جا نمی گذارد. برای آنکه از این بحث نتیجه بهتری عایدمان شود ، نقطه ثقل بحث را به مدارس متوجه می نمایم. نمی دانم چه موقع مسوولین عالی مقام آموزش و پرورش عنایتی به وضعیت کتابخانه های مدارس می نمایند؟ لابد وقتی که تمام مشکلات ساختاری این دستگاه بزرگ را حل کردند!

دو فراز از تلاش های صنفی آموزگاران

مهدی بهلولی

 از سرآغاز جنبش مشروطه تاکنون،بیش از یک سده می گذرد،سده ای آکنده از تلاش ها و پویش های کامیاب و ناکام  قشرهای گوناگون جامعه. کوشش هایی برای دستیابی به حقوق اجتماعی،سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و ... که گاه در جنبش ِ اجتماعی فراگیر و گسترده ای جمع گردیده و نمود یافته،و گاه در چارچوب های تنگ تر قومی،مذهبی،سندیکایی و  صنفی به انجام رسیده اند. گرچه در این صد سال،کمابیش همه ی قشرهای گوناگون اجتماعی نقش آفرین بوده اند اما این را هم نمی توان انکار نمود که نقش برخی،بیشتر از دیگران بوده است. اما چنین می نماید که تلاش و مبارزه ی بعضی از گروه های اجتماعی نیز،آنچنان که باید و شاید،دیده نشده است. آموزگاران،و کوشش ها و پیکار صنفی شان در صد سال گذشته- البته با همه ی افت و خیزهایش- از آن دست تلاش های است که چندان نگریسته و وارسی نشده است. گویا متآسفانه  همانگونه که اندیشیدن درباره ی آموزش و پرورش،هنوز هم در دستور کار روشنفکران و اندیشه وران ایرانی قرار نگرفته،به نزد تاریخ نگاران و تاریخ پژوهان نیز،پی گیری و بررسی تاریخ آموزش و پرورش،و پرداختن به کوشش های فرهنگیان- برای دست یافتن به وضعیت معیشتی درخور،و آموزش و پرورش پویا و کارآمد- چندان اهمیتی نداشته و هنوز هم ندارد. کتاب های تاریخ آموزش و پرورش ایران هم،که بیشتر در دانشگاه های تدریس می شوند،بر دگرگونی های رسمی آموزش تمرکز دارند و از تلاش های صنفی و کوشش های فرهنگیان،سخن چندانی به میان نمی آورند. به راستی که جای خالی منابع تاریخی- پژوهشی فراگیر،در پهنه ی آموزش و پرورش گذشته و نوین ایران،سخت احساس می شود.

 اما در تاریخ اعتراض های صنفی فرهنگیان،گردهمایی سال 1340 آنها روبروی مجلس شورای ملی در میدان بهارستان،که با رخداد تلخ کشته شدن دکتر ابوالحسن خانعلی همراه بوده،از دیگر اعتراض ها و تلاش های پیش از انقلاب آنها،بیشتر معروف گشته؛از همین رو من در این نوشته به همین اشاره ی کوتاه به این رخداد بسنده می کنم و به سراغ دو رویداد دیگر می روم که کمتر از آن سخنی به میان می آید.

مدرسه آغازگاه کاهش خشونت در جامعه

محمد رضا نیک نژاد، روزنامه ی قانون ، ۲۰/۸/۱۳۹۱

هفته ی گذشته باز هم خبرهایی،رسانه های کشور را با موضوع خشونت در مدرسه درگیر کرد. تنبیه بدنی یک کودک نوآموز بخاطر دیر رسیدن به دبستان و خبر بسیار اندوهبار دیگر درگیری دو دانش آموز هنرستانی در ملایر،که متآسفانه به فوت یکی از آنها انجامید. خشونت در آموزشگاه ها،نمودی سه گانه دارد،دانش آموز به آموزگار،دانش آموز به دانش آموز و آموزگار به دانش آموز. در این سه نوع خشونت،آنچه که بیش از دیگر شکل ها به چشم می آید،خشونت از سوی معلم و نیروهای اجرایی مدرسه نسبت به دانش آموزان است. اما نباید دو نوع دیگر را نادیده گرفت و یا فراموش نمود. برای نمونه هنگامی که آموزگاری وادار می شود که در کلاسی چهل نفره به آموزش بپردازد آن هم با دانش آموزانی که بیشترشان،چندان دل به درس و مشق نمی دهند و با فشار خانواده و جامعه وادار به نشستن بر سر کلاس هایی شده اند که دورنماهای آموزشی آن نه با زندگی روزمره آنها پیوندی دارد و نه چندان انگیزه زا و گره گشاست،و دست به بازی گوشی های دست جمعی می زنند و معلمی را که خسته از گرفتاری های روزمره مانند اقتصاد و شغل دوم و سوم و... است،دست انداخته و او را می آزارند. که خود یکی از بدترین نمودهای خشونت است که روح و روان آموزگار را سخت می آزارد،و البته بازتابی هم نمی یابد.

نقش آموزگاران در دشواری های ساختار 6-3-3

 محمد رضا نیک نژاد،روزنامه ی آرمان،۲۰/۸/۱۳۹۱    

  "... معلمان باید خودشان را با این نیاز بچه ها هماهنگ کنند و برای تدریس فقط منتظر کامپیوتر نمانند. وقتی در نظام آموزشی کشور صحبت از تحول می شود این تحول فقط شامل کتاب های درسی نمی شود،بلکه معلمان را هم در بر می گیرد،به این معنی که آنها به جای این که منتظر باشند همه چیز مطابق آموخته های قبلی آنها پیش برود این بار خودشان را با تغییر منطبق کنند" این سخنان چند روز پیش فاطمه قربان- معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش- در گفت و گو با روزنامه جام جم است. وی این سخنان را در پاسخ به پرسش های خبرنگار درباره ی ریشه ی دشواری های پیش آمده در اجرای ساختار 6-3-3 و سال ششم دبستان و خرده های آموزگاران این پایه گفته است.

      تراکم دانش آموزان در دبستان و پایه ی ششم،نبود امکانات درخور و فضای مورد نیاز برای برخی درس های تازه مانند "تفکر و پژوهش" و "کار و فن آوری"،نا آشنایی و کم آشنایی بسیاری از آموزگاران با درون مایه های آموزشی این پایه،ناکافی و ناکارآمدی کلاس های ضمن خدمت، کندی پیشرفت فرآیند آموزش در این پایه به شکلی که برخی از درس ها پس از بیش از یک ماه،پانزده تا بیست صفحه پیش رفته اند،بی برنامگی برخی آموزگاران در برخی از درس ها مانند"کار و فن آوری- به گونه ای که از زمان کلاس آن برای پیشبرد درسی مانند ریاضی بهره می گیرند و... برخی از دشواری ها اجرای ساختار 6-3-3 است.

در سوگ دوست

شب پیش این پیامک را دریافت کردم"با عرض سلام بنده بعنوان برادر داود یوسفی به اطلاع شما می رسانم که ایشان امروز فوت کردند و فردا مراسم تشیع پیکر ایشان را خواهیم داشت" من که چند روز پیش پیامکی با همین درونمایه و البته به شوخی دریافت نموده بودم، پاسخ آن را دادم که "چه چیزی را فُوت کردند؟ و کمی خندیدم. اما پس از چند لحظه همراهم زنگ خورد و کسی که خود را دوست داود خواند آن پیامک را شوخی ندانست و با بغضی در گلو این رخداد را تایید کرد. از آن پس بود که همه ی اندامم به لرزه افتاد و به یک باره گریستم. داود را سال ها بود می شناختم. متولد 1355 بود و زاده ی علی گودرز از شهرهای لرستان. بسیار بی چیله- پیله،خوشرو و شوخ بود. سال ها در دبیرستان کنونی من،مشاور بود و گاهی نیز معاونت می کرد. در سال های اعتراض های صنفی با ما همدل بود و همواره می گفت که ای کاش رسمی بود تا مانند فرهنگیان دیگر در کنش های صنفی شرکت می نمود،اما از دیده شدن و به باد رفتن همه زحمت هایش می هراسید. دو سال پیش هنگامی که طرح فراخوان از سوی حاجی بابایی مطرح و پیگیری شد، او وادار به کوچ به دبستان شد.

گزارشی کوتاه درباره ی مختار اسدی

.

از تارنگار : زانیاری

امسال نیز چون سال گذشته مدیر کل اداره ی آموزش و پرورش استان کردستان خسرو ساکی از بازگشت مختار اسدی به دیار خویش ممانعت نمود.مختار اسدی عضو انجمن صنفی معلمان کردستان بزای احقاق حقوق معلمان متحمل رنج های بسیاری گشته است. از زندان گرفته تا تبعید و انفصال از خدمت و اکنون هم علیرغم اینکه نهاد ریاست جمهوری و وزارت آموزش و پرورش بارها طی نامه های مختلف خواهان به کار گیری این معلم سخت کوش در زادگاه او یعنی سنندج شده ٬ خسرو ساکی به شکل غیر قانونی از انتقال ایشان خود داری می کند.مختار اسدی چهار روز هفته در کرج بوده و آخر هفته به سنندج بار می گردد تا روزهای باقیمانده را پیش خانواده باشد. این زندگی سخت را مختار و خانواده اش تحمل می کنند. جالب اینکه هیچ گاه خنده از لبان مختار محو نمی شود و دبگر فعالین صنفی را به آرامش دعوت می کند. اگرچه این روزها مدیر کل محترم تمام وقت خود را به جای بهبود آموزش صرف بیکار سازی ٬ تبعید ٬اعمال سیاست های امنیتی و تحدید حقوق معلمان کردستان می کند ٬ اما معلمان کردستانی با چشمان باز اعمال ایشان را زیر نظر دارند .روزی نزدیک ایشان را به پاسخگویی وادار خواهندنمود.

خبرنامه شماره 9 کانون صنفی معلمان ایران

خانم بوکووا مدیرکل یونسکو : «آموزش پیش‌دبستانی موتور محرکی قوی برای توسعه پایدار جوامع در طولانی‌مدت است.»

بر طبق سند «آموزش برای همه» (که ایران نیز از امضا کنندگان آن است) تا سال 2015، باید 75 درصد کودکان ایرانی زیر سن دبستان در مراکز پیش‌دبستانی حضور داشته باشند.

بند پنج راهکار شماره یک فصل ششم سند (هدف‌های عملیاتی و راهکارها): «تعمیم دوره پیش‌دبستانی به ویژه در مناطق محروم و نیازمند، حتی‌الامکان با مشارکت بخش غیردولتی با تاکید بر آموزش‌های قرآنی و تربیت‌بدنی و اجتماعی».

در هیچ جای سند تحول آموزش و پرورش گفته نشده که پیش‌دبستانی به بخش خصوصی واگذار شود.

وزیرآموزش و پرورش: سند تحول بنیادین قانون اساسی آموزش و پرورش است.

وزیرآموزش و پرورش: معلمان پیش‌دبستانی می‌توانند با یکدیگر جمع شوند (مثلا 5یا 10 نفر) و مجوز یک مرکز را بگیرند، در این صورت هم کار دارند و هم حقوق و هم اینکه می‌توانند خودشان را بیمه کنند.

احضار به دادگاه

از تارنگار : زانیاری

بنابر گزارش های رسیده تعدادی از اعضای انجمن صنفی معلمان کردستان به شعبه ی اول دادگاه انقلاب سنندج احضار شدند.اسامی احضار شدگان عبارتند از رامین زندنیا ٬ بها الدین ملکی ٬ مصطفی سربازان ٬ علی قریشی ٬ پیمان نودینیان ٬ محمد صدیق صادقی ٬ کمال فکوریان ٬ پرویز ناصحی و عزت نصرتی .در احضاریه ی آنان مقرر شده است روز سه شنبه ۳۰/۸/۹۱ ساعت هشت صبح خود را به دادگاه معرفی کنند.اتهام این افراد تبلیغ علیه نظام ذکر شده است

روز دانش‌آموز گریزپا یا نوآموزانی گریزان از آموزش؟

محمد رضا نیک نژاد،تارنمای نامه نیوز،۲۵/۸/۱۳۴۹

سیزده آبان در تقویم کشور «روز دانش آموز» نام گذاری شده است. همزمان شدن این روز با آیین‌های سیاسی مهمی همچون روز مبازه با استکبار، همواره دانش‌آموز و روزش را به حاشیه رانده و در هیاهو و شعارهای سیاسی، یگانه چیزی که چندان به چشم نمی آید روزِ دانش آموز بوده و هست. اما چرا روز دانش‌آموز؟

دانش آموزان به‌عنوان شهروندان آینده و آینده‌سازان هر کشور، همواره و برای هر نوع سامانه سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارند. هر سیاستی، شهروندانی می‌خواهد که افزون بر پذیرش بنیان‌های اندیشگی‌اش، به شیوه‌ای پرورش یابند که ساختار سیاسی کشور را پشتیبانی نموده و در آینده نیز شهروندانی پیرو و متعهد نسبت به هدف‌های ساختار سیاسی مورد نظر باشند.
برای نمونه ساختار سوسیالیستی در پی پرورش دانش آموز سوسیال و سامانه سیاسی لیبرالیستی، نیازمند پرورش شهروندانی لیبرال است. این نگاه، سامانه آموزشی را در نظر سیاستمداران در جایگاهی ویژه می‌نشاند و برنامه‌ریزی آموزشی آنها را به سوی پرورش دانش آموزان دلخواه خود می برد. در سند تحول بنیادی آموزش و پرورش ما نیز هدف سامانه آموزشی را پرورش انسان معیار اسلامی دانسته و همه تلاش ها، امکانات و روش‌ها باید در پی دستیابی به این هدف باشند.

روز دانش آموز و منشور ملی حقوق دانش آموز

مهدی بهلولی،روزنامه قانون،14/8/91
سیزدهم آبان،روز دانش آموز است. من به عنوان یک آموزگار،این روز را به همه ی دانش آموزان ایران زمین شادباش می گویم،و البته در آغاز این نوشته ی کوتاه بر خود بایسته می بینم که یادی کنم از22 دانش آموزی که دو هفته پیش،در رویداد تلخ واژگون شدن اتوبوس راهیان نور شهرستان بروجن،به همراه 4 تن از آموزگاران و همراهانشان،جان باختند؛وامیدوارم که از این پس با هوشیاری و توجه ی بیشتر دست اندرکاران،راه رخ دادن دیگر بار این دست رویدادهای اندوه بار بسته شود.اما از نگاه من،روز دانش آموز،روزی است که اهمیت و جایگاه دانش آموز در آموزش و محیط های آموزشی را یادآوری می نماید و می توان آن را،فرصتی دانست که همگان از خود دانش آموزان بگیر تا آموزگاران و دیگر کارگزاران آموزشی،بیشتر به حقوق دانش آموزان بیندیشند و بپردازند. خوشبختانه امسال و پیش از روز دانش آموز،با یادآوری چند روز قبل برخی رسانه ها،مسآله ای به نام "منشور ملی حقوق دانش آموزان" از فراموشی به در آمد؛گرچه دریغ و افسوس ها را هم برانگیخت که چرا چنین سند ارزنده و پرباری که در سال های 83-82 بیش از نیمی از بندهای آن به تصویب مجلس شورای دانش آموزی رسیده،نزدیک به یک دهه است که به سرانجام نرسیده و همچنان هیچ خبری از آن در مدرسه ها نیست و حتی کمتر کسی از آن آگاهی درستی دارد. بنابراین مناسب می بینم که با همدیگر چند بخش از این منشور را بخوانیم : "منشور حقوق دانش آموز با دید همه جانبه ای که نسبت به مسائل دانش آموزان دارد زمینه ای را ایجاد می کند تا به معرفی حقوق پایه ای و بنیانی یک دانش آموز بنگردد مخصوصاً اینکه در جمعیت عظیم دانش آموزی کشور دانش آموزان از طیف های مختلف اجتماعی ، فرهنگی ، اعتقادی و جغرافیایی می باشند... این منشور بر آن است