نقش دانش‌آموزان نسبت به محیط‌ زیست

نویسنده: هنری هیل

برگردان: محمدرضا نیک‌نژاد
روزنامه شهروند، بخش پرونده، 17 امرداد 95

اکنون مباحثات زیادی درباره سازگاربودن با محیط‌زیست و دوستی با آن وجود دارد و با تمایل نسل جدید برای کمک‌کردن در زمینه‌ مسائل زیست‌محیطی، فرد می‌تواند راه‌حلی برای تمامی این مشکلات بیابد. امروزه حتی بچه‌های کوچک مدرسه‌ نیز چیستی طبیعت، گرم‌شدن جهان، آلودگی و مانند اینها را درک می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد ساختار آموزشی هند در مسیر درستی برای پشتیبانی آموزش‌وپرورش زیست‌محیطی قرار گرفته است. در  درس علوم کلاس دوم به بچه‌ها درباره‌ علوم محیط‌زیستی آموزش داده می‌شود و این بخش آموزشی، حالا موضوع مهم برنامه درسی شده است، با این حال تنها خواندن کتاب برای آزمون‌ها و نمره خوب گرفتن، هرگز نمی‌تواند به القای این ارزش‌ها در بچه‌ها یاری برساند. ما [برای رسیدن به توسعه همه‌جانبه] به آموزش بچه‌ها [در مسیر فهم]، چگونگی اهمیت طبیعت برای ما و همه جانداران نیاز داریم، [آنها باید بدانند ما] چگونه به‌عنوان یک انسان برای ماندگاری زمین تعیین‌کننده هستیم و چگونه به‌عنوان یک دانش‌آموز می‌توانیم یک پایه کوچکتر یا به دانش‌آموز پایه بالا   در حفظ محیط‌زیست کمک کنیم. این نوشتار با پرداختن به نقش ساختار آموزشی، دولت، خانواده و همچنین یک فرد در پی آن است تا [بدانیم] چگونه می‌توان دانش‌آموزی با مهارت‌ دوستی محیط‌زیست پرورش و کلاس‌های درسی با فضایی سازگار با محیط‌زیست را توسعه داد. بیشتر مردم به خاطر فقدان گسترش مطالعات زیست‌محیطی، گرایش به سرزنش دولت و سیاست‌های آموزش‌وپرورش دارند. اما با گذشت زمان، ساختار آموزش‌وپرورش تکامل یافته است و [در مسیر این تکامل برنامه‌های مناسبی برای بهبود دانش محیط‌زیستی دانش‌آموزان نیز تدارک دیده شده و در آن] به دانش‌آموزان موضوع «EVS» که اجباری هم هست، آموزش داده می‌شود. [EVS یا European Voluntary Service خدمات داوطلبانه اروپا. مترجم: پروژه کمیسیون اروپاست که به یک جوان اجازه می‌دهد برای تبدیل‌شدن به یک داوطلب، برای یک دوره مشخص بین ٢ تا ١٢ماهه در یک کشور دیگر آموزش ببیند.] نقش EVS این است که ارزش‌های مورد نیاز برای احترام به طبیعت و دانستن درباره آن را در حدود کلاس‌های کوچک خودشان القا می‌کند و بچه‌ها در زمینه زمین، ساختن ریشه‌ای طبیعت، گیاهان و جانوران آموزش می‌دهد. همزمان آنها از آنچه امروز بد [رفتار] کردن با طبیعت است، آگاه می‌شوند. مفاهیم آلودگی، گرم‌شدن جهان و جنگل‌زدایی به‌گونه‌ای خلاصه [در این چارچوب] به آنها توضیح داده می‌شود. این برای گسترش اطلاعات ذهنی بچه‌ها از این رو مهم است که آنها این دانش را درک می‌کنند و مایل به انجام کارهایی برای کمک به طبیعت می‌شوند.   دوران کودکی سن خلاقیت و نوآوری‌هاست. از این‌رو بچه‌ها باید در یک‌سری فعالیت‌های خانه و مدرسه که آنها را با طبیعت مرتبط می‌کند، تشویق شوند تا فعالیت‌هایی سازنده را انجام دهند. در یک کلاس درس تشویق باید وجود داشته باشد تا دانش‌آموزان به [برداشتن] برخی گام‌های ساده و کمک کردن به طبیعت عادت کنند. این گام‌ها عبارتند از:    * کاغذ نباید هدر داده شود. آموزگاران می‌توانند بچه‌ها را از اهمیت درختان و چگونگی تولید کاغذ آگاه کنند و از آنها بخواهند هدر دادن کاغذ را پایان دهند. * به‌وجودآوردن کاغذ دیواری خانگی خودشان و بهره‌گیری از آن به‌عنوان دکور هنری. [در این زمینه می‌توان به بچه‌ها] آموزش داد که [چگونه با رنگ‌آمیزی کاغذ‌های باطله و] مچاله کردن آن، کاغذ دیواری درست کنند. این کار برای یادگیری و تمرین بچه‌ها آسان و سرگرم‌کننده است. * درختکاری به‌عنوان یک کار سرگرم کننده. درختکاری به‌عنوان یک کار تفننی برای بچه‌ها بسیار سازگار با محیط‌زیست و [البته] سودمند است. همچنین بر پایه پژوهش‌های گوناگون روان‌شناسی کودک، چنانچه بچه با طبیعت بیشتر درگیر شود و سرگرمی‌های خوبی مانند درختکاری در پیش بگیرد، موجب بهبود [رابطه او با طبیعت] می‌شود.   * به راه انداختن بازدید [مستمر] از باغ‌وحش‌ها، مناطق حفاظت‌شده حیات‌وحش و پارک‌های ملی و همچنین جلوگیری از آشنایی محدود کودکان با طبیعت و حیات‌وحش. * باید فعالیت‌هایی مانند «بهترین استفاده از پسماندها» در مدرسه‌ها سازماندهی شود تا بچه‌ها در آنها مشارکت کنند و یادبگیرند که چگونه از مواد زائد استفاده کنند و آنها را برای ساختن چیزهای تازه به کار بگیرند. * بچه‌ها باید با سه R – Recycle (بازیافت)،  Reuse(استفاده دوباره) و Reduce (کاهش مصرف) آشنا شوند. به جز اینها کودکان باید بتوانند برخی متن‌های درسی وابسته به طبیعت را در مدرسه تطبیق دهند و در کلاس‌های درس درباره آنها گفت‌وگو کنند. مدرسه‌ها می‌توانند برنامه‌های زیست- بوم‌محور سازمان دهند و مسابقه‌هایی در مواردی مانند روز جهانی محیط‌زیست، روز جهانی آب، روز جهانی حیات‌وحش و مانند اینها برگزار کنند. همچنین پدر و مادرها می‌توانند نقش مهمی در شکل‌دادن روحیه‌ بچه‌هایشان به‌عنوان شهروندان مسئول آینده بازی کنند. خانواده‌ها با گسترش سرگرمی‌های تفننی [در زمینه محیط‌زیست]، تشویق آنها به خاطر کار به سود طبیعت و صرفه‌جویی انرژی در خانه و مدرسه، ارزش‌های مهمی را در بچه‌ها القا خواهند کرد. همچنین نمونه گام‌هایی که می‌تواند به وسیله دانش‌آموز با همراهی مسئولان مدرسه برای ساختن محیط کلاس سازگارتر با محیط‌زیست و مصرف انرژی کارآمدتر برداشته شود به شرح زیر هستند:    - بچه‌ها باید به‌خاطر صرفه‌جویی در انرژی الکتریکی، برای خاموش‌کردن همه کلیدهای برق، زمانی که استفاده‌ای ندارند، آموزش داده شوند. - بچه‌ها باید برای صرفه‌جویی در مصرف آب آموزش داده شوند و پیش از بستن شیرهای باز، دستشویی‌ها را ترک نکنند. - کودکان باید برای به حداقل رساندن اتلاف کاغذ تشویق شوند و از کاغذهای بازیافتی استفاده کنند. - باید نمودارها و صنایع دستی مربوط به محیط‌زیست برای دکور کلاس به‌کار برده شود. - در [مناسبت‌های خاص مانند] تولد و روزهای آموزشی ویژه، بچه‌ها باید برای کاشت درخت‌ها و نگهداری از آنها تشویق شوند. - به‌خاطر کاهش مصرف انرژی الکتریکی در کلاس‌های درس، لامپ‌های حبابی باید با لامپ‌های کم مصرف جایگزین شوند و بچه‌ها در این زمینه آگاه شوند. - مدرسه‌ها باید نیروگاه خورشیدی داشته باشند و دانش‌آموزان‌شان را هم در سطح عملی و هم نظری درباره آنها آموزش دهند. - جمع‌آوری آب و این‌که دانش‌آموزان چگونه می‌توانند در آن سهیم شوند، مهم است و این نیازمند آن است که برای دانش‌آموزان توضیح داده شود. - اهمیت فضای سبز و پاکیزگی باید توضیح داده شود. - کمپین‌های صرفه‌جویی در آب، «نجات زمین» در مدرسه برگزار شود و دانش‌آموزان همه پایه‌ها تشویق شوند در این کمپن‌ها مشارکت کنند. - یک حراج «بهترین استفاده از مواد پسماند» می‌تواند در مدرسه سازمان داده شود. این کار بچه‌ها را برای علاقه‌مند کردن و تولید خلاقانه استفاده از پسماند تشویق خواهد کرد.    گام‌های اشاره شده‌ بالا اگر از سوی پدر و مادرها، مسئولان مدرسه و بچه‌ها برداشته شود آن وقت است که بسیاری چیزها می‌تواند تغییر کند. دانش‌آموزی که در محیطی رشد می‌کند که در آن احترام به طبیعت و مراقبت از آن وجود دارد، به‌عنوان یک انسان مسئول و دلسوز رشد خواهد کرد. او همواره چگونگی یافتن بهترین استفاده از پسماند و سود استفاده درست از منابع محدود را خواهد فهمید. دانش‌آموز با افزایش سن و بلوغ و همچنین ارایه دانش بیشتر، دلالت‌های آموزش محیط‌زیستی برای سطحی عمیق و استفاده از آن در زندگی شخصی را درک خواهد کرد. بسیاری از مشکلات مانند گرم‌شدن جهان می‌توانند حل شوند به شرط آن‌که مردم از عامل‌های موثر بر آنها آگاه شوند و این آگاهی‌ها واجب است. آموزش مدرسه‌ای سطح بنیادینی است که موجب آگاهی ذهنی بچه‌ها می‌شود. در نتیجه این آموزش حیاتی است. بنابراین توسعه آموزش محیط‌زیستی درگیرکردن دانش‌آموزان در بحث‌های مربوط به محیط‌زیست و آگاه‌سازی آنها از زندگی سبز و عادت‌کردن به زندگی سازگار با محیط‌زیست است. [اگر چنین کنیم] می‌توانیم [تربیت] یک نسل مسئول و حافظ محیط‌زیست را تضمین کنیم.

http://shahrvand-newspaper.ir/news:nomobile/main/71323/%c2%ab%d8%b7%d8%a8%db%8c%d8%b9%d8%aa%c2%bb%d8%8c-%d9%85%d8%b9%d9%84%d9%85%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d8%b4-%d8%a7%d8%ad%d8%aa%d8%b1%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d9%87-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%e2%80%8c%d9%87%d8%a7