ناکارآمدی آموزش و پرورش و گسترش ایدز

محمدرضا نیک نژاد، روزنامه شهروند، 12 امرداد 95

24 تیرماه در صفحه جامعه روزنامه شهروند آمده بود: "انتقال اید‌‌ز از طریق روابط جنسی د‌‌ر سال‌های گذشته د‌‌وبرابر شد‌‌ه است."این را معاون بهد‌‌اشتی وزیر بهد‌‌اشت اعلام کرد‌‌ و گفت: «آمارها نشان می‌د‌‌هد‌‌ که انتقال جنسی اید‌‌ز از ١٥‌د‌‌رصد‌‌ به ٣٠‌د‌‌رصد‌‌ د‌‌ر سال‌های گذشته افزایش یافته است.» علی‌اکبر سیاری که د‌‌ر نشست معاون مد‌‌یرکل سازمان بهد‌‌اشت جهانی با معاونین آموزشی و بهد‌‌اشتی وزارت بهد‌‌اشت، صحبت می‌کرد‌‌، با بیان این‌که یکی از مشکلات ما د‌‌ر زمینه اید‌‌ز، انتقال آن از طریق تماس جنسی است، گفت:"افزایش انتقال جنسی اید‌‌ز، بر ضرورت اطلاع‌رسانی عمومی د‌‌ر این حوزه تأکید‌‌ می‌کند‌‌، چراکه باید‌‌ د‌‌ر این زمینه کار شود‌‌".

در خبر تاکید شده است که گسترش کنونی بیماری در ایران پیامد موج سوم آن یعنی تماس جنسی است. نگرانی آن جاست که افزون بر دو برابر شدن انتقال بیماری از راه تماس جنسی، چند سالی است که میانگین گسترش ایدز در جهان رو به کاهش است و تا اندازه زیادی کنترل شده است اما شوربختانه در ایران رو به افزایش!

چند دهه مبارزه جهانی با ایدز و تجربه های برآمده از آن نشان می دهد که یگانه راه مهار و کنترل این بیماری آموزش است. آمارهای جهانی نشان می دهد که نزدیک 50 درصد از بیماران در بازه سنی 25 تا 35 سال اند و با به حساب آوردن 5 تا 10 سال دوره نهفته بیماری، اهمیت پیشگیری با آموزش و آگاه سازی نوجوانان دو چندان می شود. شمار فراوان این گروه سنی، آسیب پذیری بیشتر، نیاز فراوان به یاری رسانی پس از بیماری، آرمان گرایی و خوش بینی، آشنایی تازه با ویژگی های فیزیولوژیک بدن و از همه مهم تر پاکی نسبی از بیماری در گروه سنی 5 تا 14 سال، آنها را برای آموزش از هر گروه دیگری سزاوارتر می کند. آموزش این گروه سنی در دو نهاد، خانواده و مدرسه انجام پذیر است. اما بیشتر خانواده ها با این بیماری چندان آشنا نیستند و از سویی آغاز گفتگو درباره راه های انتقال بیماری، پدر و مادرها را به لکنت زبان می اندازد. در بیشتر کشورهای پیشرفته، وظیفه آشناسازی نوجوانان با رفتارهای آمیزشی خطرناک بر عهده آموزش و پرورش است. پیمان نامه های جهانی نیز کشورها را به آموزش راه های پیشگیری از ایدز فرا می خواند. برای نمونه، در برنامه گسترده آگاه سازی عمومی سازمان ملل UNAIDS در سال 1999 می خوانیم "وزارت آموزش و پرورش کشورها باید با همکاری انجمن های خانه-مدرسه و همیاری دانش آموزان، اطلاعات اجتماعی مربوطه، بهداشت جنسی و اطلاعات مربوط به ایدز را در برنامه های آموزشی خود بگنجانند. کودکان و نوجوانانی نیز که به مدرسه نمی روند باید به این اطلاعات و آموزش ها دسترسی داشته باشند."

      یکی از دردسرهای سامانه آموزشی ما، تابوهایی است که درباره مسائل جنسی وجود دارد. گفتگو درباره رشد جسمی-جنسی همواره چه برای برنامه ریزان و چه برای آموزگاران دشوار بوده است. این دشواری ها، سن نوآموزان، چگونگی طرح رفتارهای بلوغ در کلاس و هراس از آشنایی زودهنگام آنها را در بر می گیرد. بخشی از این ترس به واکنش پدر مادرها بر می گردد. دولت و نهادهای آن وظیفه امنیت جانی شهروندان را برعهده دارند. از این رو برای تندرستی جامعه و شهروندانش باید با بسترسازی درخور، زمینه گفتگو درباره این تابو را فراهم کرده و از برنامه درستی که پیش می برد، نهراسد. برای جلوگیری از واکنش پدر ومادرها می توان کلاس هایی برای گفتگو با آنها فراهم و آنها را بر اهمیت این برنامه ها آگاه نمود. دشواری دیگر بودجه است. آموزش و پرورش از پس هزینه های اجرای این برنامه برنمی آید. دولت باید بخشی از هزینه های پیشگیری در وزارت بهداشت را به نهاد آموزشی بدهد تا  آنها را برای دستیابی به هدفی یکسان توانا سازد.

      آموزش و پرورش باید روش های آشنایی با رشد جسمی-جنسی و پیشگیری ایدز را در برنامه های درسی خود گنجانده و برای آن کتاب و زنگ ویژه ای پیش بینی کند. کلاس های آشنایی آموزگاران با این بیماری و چگونگی آموزش درونمایه کتاب را بیاموزاند. همچنین دانش آموزانی را آموزش داده تا آنها بتوانند این درونمایه را به روش های گوناگون مانند سخنرانی، نمایش، بازی و ...آموزش دهند. همچنین گسترش طرح های سازمانی و ساختاری- مانند یک معاونت برای پیشگیری از این بیماری. فراهم کردن زمینه مورد نیاز برای آموزش پدرومادرها با رشد روحی و جسمی فرزندان خود و آگاه سازی از روش های پیشگیری و برخورد با بیماران ایدزی. درگیر کردن دانش آموزان با راه های کامجویی دیگر مانند ورزش و هنرهایی مانند موسیقی و نمایش و...

بی گمان این پیشنهادها می تواند بخشی از راه حل ها در کنترل و پیشگیری ایدز در سامانه آموزشی باشد اما مهمتر از آن گوش سپردن و عملی سازی پیشنهادهای کارشناسان در راستای کاهش بیماری و کنترل آن است. که شوربختانه تاکنون ناکام مانده است. 

http://shahrvand-newspaper.ir/news:nomobile/main/71060/%d9%86%d8%a7%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a2%d9%85%d8%af%db%8c-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d8%b4-%d9%88-%d9%be%d8%b1%d9%88%d8%b1%d8%b4-%d9%88-%da%af%d8%b3%d8%aa%d8%b1%d8%b4-%d8%a7%db%8c%d8%af%d8%b2