روز معلم و دوگانه "حقوق و مسئولیت"

                         

                         محمدرضا نیک نژاد، روزنامه روزان، 13 اردیبهشت ماه 95

در روز و هفته معلم، نهادهای رسمی، از جایگاه و نقش معلم در پرورش جان و اندیشه ی جوانان و نوجوانان می گویند و کنش های آموزشی و حرفه ای او را همتراز با پیامبران می خوانند و او را بر کجاوه ای ساخته شده از ورجاوند بر فراز قله ارزش ها می نشانند. در این بزرگداشت های هر ساله، آنچه که از قلم می افتد و کمتر به گوش می رسد و به چشم می آید، پرداختن به دشواری های حرفه ای معلم، وارسی نقش بنیادین او در آموزش و پرورش شهروندان آینده و پیگیری دغدغه های واقعی این شغل است. هر شغلی "حقوق" و "مسئولیت"هایی دارد. این حقوق و مسئولیت ها به شدت درهم تنیده اند. نا ترازمندی میان این دو، سبب ناتوانی یا کم توانی آن شغل در برآوردن هدف های پیش بینی شده خرد و کلان سازمانی می شود. از دیگر سو، هر حرفه ای برای رسیدن به همان هدف های خرد و کلانش و بهره گیری بهینه از امکانات و شرایط، نیازمند زمینه هایی مادی و غیر مادی است. نبود یا نیم بند بودن این زمینه ها و ناهماهنگی و ناهمخوانی آنها با دوگانه حقوق– مسئولیت، هر حرفه ای را به سوی ناکارآمدی و سستی می برد و از آن پوسته ای خوش آب و رنگ پیرامون درونی تهی از هدف های ارزشمند و واقعی می سازد.

شوربختانه سال هاست که حقوق فرهنگیان تنها از دریچه دستمزد دیده می شود و به جنبه های دیگر آن بی توجهی می شود. و البته دستمزدها نیز همیشه و در پی گلایه ها و اعتراض ها به گونه ای قطره چکانی و در حد مُسکن افزایش می یابد و هیچگاه نتوانسته است شکاف میان خواسته فرهنگیان و عمل دست اندرکاران را کاهش دهد. البته پیامد بودجه ناکافی تنها دستمزدهای ناچیز نیست. رفتن به سوی کلایی کردن آموزش، گسترش و افزایش مدرسه های غیر دولتی و آموزشگاه های آزاد، رشد سرطان گونه بازار کتاب های آموزشی – کنکوری و کلاس های آن و رویارویی گریزناپذیر نقش معلم و چنین کلاس هایی، کاهش نیرو برای کم کردن هزینه ها، پیامد آزار دهنده تعدیل و از آن میان افزایش تراکم دانش آموزان، خیریه ای کردن آموزش از خیرین مدرسه ساز گرفته تا خیرینی که قرار است هزینه مدرسه های شبانه روزی و آمد و شد دانش آموزان روستایی را بپردازند، طرح اجاره مدرسه ها به نهادهای خصوصی و تعاونی و بهره کشی نوین از آموزگاران خرید خدمت در آنها به ویژه در مناطق نابرخوردار، لختی و نا کارآمدی بخش ستادی به ویژه بخش پژوهشی که به شدت بله قربان گویان وزیران وقت اند و بی عدالتی های آموزشی فراگیر و ژرف در استان های نابرخوردار و پیامدهای گسترده ترش بر فقر و بزه و ...... نیز تنها برخی از این پیامدها هستند که بی گمان سامان یافتن این گونه نابسامانی ها در گستره آموزش حقی است که فرهنگیان و دانش آموزان بر گردن دولتمردان دارند. پیامد آشکار این نابسامانی ها و حقوق برآورده نشده، بر زمین ماندن مسئولیت آموزگاران در وظیفه آموزش است. دوگانه "حقوق و مسئولیت" و جدا ناپذیری آنها سبب می شود که با لنگ ماندن یک بخش، بخش دیگر نیز کارایی درخور را نداشته باشد. از این رو در شرایطی که بسیاری از زمینه های مادی و غیر مادی حرفه ی آموزگاری فراهم نیست و بخش فراوانی از حقوق مادی و غیر مادی معلم برآورده نمی شود،سخن از مسئولیت و پاسخ گویی حرفه ای او چندان جایگاهی  ندارد. امیدواریم که دست اندرکاران بیش از آن که در زبان از جایگاه معلم بگوید در اندیشه بالندگی این دوگانه کارآمد باشند.      

http://www.roozannews.ir/detail/News/35224