بودجه آموزش و پرورش و دلنگرانی های کهنه!

                       

                  محمدرضا نیک نژاد، روزنامه همدلی، 6 بهمن ماه 94

لایحه بودجه سال 95 برای بررسی و تصویب به مجلس داده شد. بنابر پیش بینی تورم 12 درصدی، دستمزد کارمندان دولت و از آن میان فرهنگیان، 12 درصد افزایش خواهد داشت. به گفته مرکز پژوهش های مجلس، میانگین دستمزد حقوق بگیران آموزش و پرورش در سال 94، 1875000  تومان بوده است که همین منبع تاکید می کند که کمتر از میانگین هزینه های یک خانوار شهری با 1957000 می باشد - تازه در سال 93. بی گمان با گرفتاری های اقتصادی سال 94 و تورم آن و همچنین در نظر گرفتن این که دست کم 250 تا 300 هزار تومان از 1875000 صرف مالیات، صندوق بازنشستگی، بیمه طلایی، بیمه خدمات درمانی و ... می شود می توان دریافت که فاصله دستمزد فرهنگیان تا خط فقر رسمی بسیار بیش از آن چیزی است که برآورد می شود. افزون بر این مرکز پژوهش های مجلس در همین تحلیل که به بررسی بودجه آموزش و پرورش در برنامه پنجم توسعه می پردازند، آورده است که :" علیرغم افزایش نسبی حقوق و مزایا(ی فرهنگیان)، از آنجا که کارکنان آموزش و پرورش مانند کارکنان سایر وزارتخانه ها از مزایایی چون ماموریت، کارانه، اضافه کاری و ...بهره مند نیستند بی تردید میانگین حقوق و مزایای آنها از میانگین هزینه زندگی یک خانواده شهری کمتر است، در نتیجه کاهش جاذبه شغل معلمی و نارضایتی فرهنگیان از اولین نتایج این اختلاف است." از این گذشته کمیِ حقوق و مزایای فرهنگیان نسبت به دیگر کارمندان دولت سبب می شود که درصد رشد هر ساله دستمزدها، هر سال بیش از سال پیش اختلاف دریافت ها را بیشتر نموده و حس تبعیض که سال هاست تن و جان فرهنگیان را می آزارد، با گذشت زمان بیشتر نیز خواهد شد. با این همه با بررسی بودجه 95 و میزان افزایش آن، باز هم شاهد بی توجهی دولت به آموزش و پرورش هستیم و شوربختانه چشم انداز امیدوار کننده ای که با اجرای رتبه بندی- با همه نقدها- برای افزایش گام به گام دستمزدها پدید آمده بود در خطر نا امیدی قرار می گیرد.

اما این گونه نگاه به جایگاه معیشتی معلم تا چه اندازه در راستای کیفی سازی آموزش است!؟ در ساختار تهیه بودجه آموزشی، معلم تا چه اندازه به بازی گرفته شده و دلنگرانی هایش دیده می شود!؟ نگاه جهانی به این بخش از وظیفه دولت ها چیست و آرمان ها چه سمت و سویی دارد!؟ و ... 

در همین راستا در بیانیه ای که شانزده نهاد مدنی- آموزشی جهان در ده بند و به بهانه گردهمایی سران کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل در مهرماه 92 و خطاب به سران نوشتند، آمده است:" معلمان در کانون آموزش کیفی اند. برنامه توسعه جهانی برای آموزش، باید معلمان را در کانون تلاش ها برای دستیابی به کیفیت آموزشی قرار دهد. این کار، اولویت دادن به تربیت معلم به هدف پرورش حرفه ای در همه سطوح آموزش و پرورش مانند آموزش و سوادآموزی بزرگسالان، کاهش شمار دانش آموزان کلاس، فراهم نمودن منابع یاددهی- یادگیری، بهبود دستمزدها و شرایط عمومی کار را در بر می گیرد. حقوق معلم باید تحقق یابد، هم به عنوان یک اصل و هم به عنوان شرطی برای برآوردن حق برخورداری از آموزش کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان. افزون بر این به معلمان در همه سطوح آموزش باید در رفتار آموزشی شان به عنوان حرفه ای های با کیفیت و برخوردار از دانشِ تخصصی، اختیار و آزادی آکادمیک داده شود. معلمان را باید کنشگرانه با نقشی پیشرو در فرایند معناسازی در پیوند با کیفیت آموزشی، در گیر گفتگو و تصمیم گیری و سیاست گذاری نمود. و به عنوان واپسین و ارجمند ترین راهکار، ارزشیابی معلم باید در فضایی سازنده و یادگیری- محور و  با دخالت موثر آنها، انجام پذیرد. هرگز نباید ارزشیابی معلم با وارسی عملکردِ آموزشی دانش آموزنشان یا برای تنبیه یا پاداش آنها بر پایه معیار قرار دادن پول بیشتر یا شکل های دیگر امتیاز دادن، مورد استفاده قرار گیرد. این کار رقابت بازیگران آموزشی را که روابط شان پیش شرط همکاری برای دستیابی به حق آموزش است را تحریک می کند". *

گمانی نیست که بی توجهی به جایگاه اقتصادی معلم در بودجه 95 نه تنها شفارش های بالا را برآورده نمی کند بلکه بیش از گذشته شکاف میان دستمزد فرهنگیان و خط فقر رسمی را افزایش می دهد و این بی توجهی سر راست کیفیت آموزش و پرورش بهینه ی نسل های گوناگون کشور را به چالش می کشد. امید است نمایندگان مجلس بتوانند دگرگونی های شایسته ای را در بودجه پدید آورند!

*دوماهنامه چشم انداز ایران، فروردین و اردیبهشت 94، برگردان: محمدرضا نیک نژاد

http://hamdelidaily.ir/4338-بودجه-آموزش-و-پرورش-و--دل-نگرانی‌های-کهنه!.html