مدرسه ها و کمک های مالی دلبخواهانه!
محمدرضا نیک نژاد، روزنامه جهان صنعت، 6 دی ماه 94
(این یاداشت با عنوان" مدرسه ها و ادامه کمک های دلبخواهانه با چاشنی اجبار و تهدید" به چاپ رسید)
چند روز پیش با دادن نامه ای به فرزند کلاس اولم ما را به مدرسه فرا خواندند. نشست در نمازخانه سرد برگزار شد. پس از سفارش های معاونان در حوزه کاری خودیش، آموزگاران نیز راهکارهای آموزشی خویش را به خانواده ها ارائه دادند. در پایان نیز مانند همیشه درخواست برای پرداخت هر چه زودترِ کمک های مردمی دلبخواهانه! و تاکید بر این که اگر پول ها زودتر نیایند کلاس ها مانند این نمازخانه سرد می ماند و بچه ها بیمار می شوند. تاکید می کنند که اداره به ما پول نمی دهد و ما مجبور به این کاریم. و تهدید می کنند که اگر پول ها زودتر به مدرسه نرسد، نام خانواده های بد حساب در کلاس و پیش بچه ها برده می شود! از این بدتر هم این که شنیده شده است که در برخی از دبیرستان های شهرستان های استان تهران خانواده ها تهدید شده اند که در صورت عدم پرداخت کمک های مردمی دلبخواهانه! از آزمون دادن فرزندانشان جلوگیری خواهد شد!
نگارنده با نزدیک بیست سال کار در دبیرستان های استان نابرخورداری مانند لرستان، دبیرستان های فرسوده و بالای 60 – 70 ساله در جنوب و مرکز تهران و ... با دردِ بزرگ آموزش و پرورش یعنی کمبود کشنده بودجه آشنا هستم. سال هاست که کاربدستان آموزشی در برابر دوربین ها و میکروفن های صدا و سیما از غیر قانونی بودن دریافت پول از خانواده ها می گویند. اما دستِ مدیران را از دریافت سرانه دانش آموزی کوتاه و پیش خانواده ها دراز کرده اند! سال هاست که مدیران برای نوسازی نماهای درونی و بیرونی مدرسه، در و دیوار کلاس ها و امکانات ورزشی، آسفالت کفِ مدرسه و ایزوگام پشت بام و ... یا چشم به جیب خانواده ها دوخته اند و یا آواره راهروهای شهرداری های منطقه و خانه های خیرین مدرسه ساز هستند. سال هاست بالاترین مقام های آموزش و پرورش در رسانه ها بدون لاپوشانی می گویند بیش از 98 درصد بودجه آموزشی کشور برای پرداخت دستمزد فرهنگیان است و البته سال هاست که فرهنگیان از فاصله معنا دارِ دستمزدهای خویش با خط فقر رسمی اعتراض دارند. آمار درستی در دست نیست، اما بی گمان بخش فراوانی از هزینه های جاری مدرسه ها از راه دریافت های مردمی تامین می شود. بیش از دو دهه است که فرادستان آموزشی کشور به جای تصمیم سازی و سیاست گذاری، حسابداری می کنند! و همه توانشان را صرف رساندن حساب مالی تا پایان سال دست کم با دو سه هزار میلیارد کسری بودجه می کنند و ....
شوربختانه کمبود فزاینده ی بودجه و در پی اش بی سامانی در پرداختِ سرانه های دانش آموزی به مدرسه ها، کارکرد مدیریت مدرسه را از آموزشی به اقتصادی - تجاری تغییر داده است و جایگاه آنان را در میان خانواده ها به شدت فرو کاسته. افزون بر این، دریافت های بی حساب و کتاب در برخی از مناطق، زمینه را برای رفتارهای سودا گرانه ی برخی مدیران فراهم نموده و گستردگی جغرافیایی و آشفتگی و بی قانونی در دریافت کمک های مردمی، در عمل، آموزش و پرورش را از پایش های دقیق بر آنها بازداشته است. از دیگر سو نیاز فراوان و ضروری به این کمک ها برای ساختار آموزشی سبب گردیده است که فرادستان آموزشی – حتی اگر مخالف باشند! - برنامه ای یکپارچه و جدی برای چنین رفتارهایی به اجرا نگذارند. ریشه چنین گرفتاری هایی کمبود شدید بودجه و نیازهای روز افزون مدرسه هاست. بر کسی پوشیده نیست که بودجه، نیازهای کمی و کیفی ساختار آموزشی را تامین نمی کند. دریافت های بی حساب و کتاب مدرسه ها از خانواده ها نیز به دلیل بی سامانی و نبود پایش، افزون بر این که قانونی نیست و با اصل 30 قانون اساسی ناهمخوان، نمی تواند گره ای از گرفتاری های فراوان ساختار آموزشی بگشاید. شوربختانه دورخیزهای دولت برای اجرای سیاست های اقتصاد بازار، زمینه اجرای این سیاست ها در بخش آموزش و بهداشت را هم فراهم نموده است و گاه گداری هم زخم این سیاست در این دو گستره خود را نشان می دهد. که واپسین نمونه آن باز کردن بخیه های چانه کودک پنج ساله خمینی شهری بود و درد آورترین آن سوختن بچه های شین آبادی. اگر دولت با سرسختی و سماجت به دنبال اجرای سیاست های اقتصاد بازار است نباید فراموش نماید که در لیبرال ترین کشورهای جهان مانند شمال اروپا یا کانادا و ژاپن و ... آموزش و پرورش و بهداشت از اجرای این سیاست ها به دور هستند و به ویژه آموزش تا پایان دوره عمومی کاملا رایگان است. بنابراین تنها راه برون رفت از بن بستِ نابسامانی مالی در آموزش، افزایش بودجه، پایش دقیق بر هزینه کردها و کوتاه کردن دست مدرسه ها از دریافت های بی حساب و کتاب از خانواده هاست. اما آیا کاربدستان ارشد آموزش و پرورش خواست و توان برخورد با این دریافت ها و البته افزایش بودجه را دارند!؟
http://www.jahanesanat.ir/39449-مدارس-و-ادامه-دریافت-کمک‌های-مالی-دلبخواهانه-با-چاشنی-اجبار-و-تهدید.html
