رتبه بندی فرهنگیان در پیچ و خم خبرها!

محمدرضا نیک نژاد، روزنامه همدلی، 14 امرداد 94

(توضیح : این یاداشت در دل یک گزارش در روزنامه گنجانده و چاپ شده است)

رتبه بندی در دولت پیشین برای ساماندهی به ارزشیابی سالانه فرهنگیان تهیه شده بود. تهیه کنندگان، رونوشتی شتاب زده از  شیوه ی ارزشیابی استادان دانشگاه را آورده و با کمی دگرگونی و افزودن بندهایی، آن را به دولت ارائه دادند. در آن زمان هم کارشناسان این شیوه ارزشیابی را مناسب فرهنگیان ندانسته و تصویب آن با مخالفت کمیسیون آموزش مجلس بارها عقب افتاد. لایحه رتبه بندی در دولت یازدهم نیز به مجلس فرستاده شد و در آنجا رای نیاورد. پس از آن و در میانه اعتراض های سال گذشته فرهنگیان، طرح با دگرگونی هایی که آن را همخوان با ساختار ارزشیابی کنونی نمود، در هیات دولت تصویب و به وسیله معاون اول رییس جمهور برای اجرا ابلاغ گردید. در طرح تازه نیز مانند طرح کنونی چهار رتبه به نام های پایه، ارشد، خبره و عالی در نظر گرفته شده است. دیگر تفاوتِ طرح تازه با شکل کنونی آن، چگونگی دستیابی به این رتبه هاست. در طرح دولت پیشین، گرفتن هر رتبه و یا رفتن به رتبه های بالاتر بسیار پیچیده می نمود و شاید کمتر معلمی می توانست به رتبه های خبره و عالی راه یابد. اما در طرح تازه چارچوب اصلی همان شیوه قدیمی یعنی سابقه کار، میزان ضمن خدمت، پژوهش، نوشتن کتاب یا مقاله و ... است. در این شیوه بیشتر فرهنگیان به شکل خودکار به رتبه های بالاتر راه یافته و در پایان خدمت به رتبه عالی خواهند رسید. به این معنی می توان اجرای طرح را امتیازی به فرهنگیان دانست. اما نکته ای که این روزها پرسش برانگیز شده است آن است که وزیر در گفتگویی که در رسانه ها منتشر شده است با تاکید بر این که سامانه رتبه بندی از مهرماه امسال اجرا می شود، می گوید: " طرح رتبه بندی در ۴ رتبه انجام می‌شود که در رتبه اولیه قریب ۳۰۰ هزار تومان و در بالاترین رتبه حدود ۸۰۰ هزار تومان به حقوق معلمان افزوده می‌شود."  اما هنگامی که ریز اجرای طرح که در رسانه ها منتشر شده است را بررسی می کنیم، تفاوت باور نکردنی ای را شاهد هستیم. در جزئیات اجرایی درباره پایین ترین رتبه یعنی پایه و بالاترین رتبه یعنی عالی آمده است که " رتبه پایه: ۷۷۰۰ ضربدر ۱۵ درصد برابر ۱۱۵۵ امتیاز می شود که ضربدر ضریب ریالی ۱۳۷۶ برابر ۱۵۸۹۲۸۰ریال می شود که با کسر ۱۰ درصد مالیات و ۹ درصد باز نشستنگی خالص دریافتی مربوط به رتبه پایه برابر ۱۲۸۷۳۱۷ ریال است.... رتبه عالی : ۷۷۰۰امتیاز ضربدر ۵۰ درصد ۳۸۵۰ امتیاز می شود ضربدر ۱۳۷۶ برابر ۵۲۹۷۶۰۰ ریال میشود که با کسر مالیات و بازنشستگی خالص دریافتی ۴۲۹۱۰۵۶ ریال است " ( 15 اردیبهشت 94، رسانه ها)

 در نمونه ای دیگر می توان به واپسین گفته های سخنگوی دولت در گردهمایی مسئولان آموزش و پرورش کشور اشاره کرد. ایشان میانگین دستمزد فرهنگیان را نزدیک یک میلیون و 770 هزار تومان می خواند. هنگامی که به این گفته اعتراض می شود، کاربدستان میانگین بدست آمده را، حاصل تقسیم بودجه حقوقی فرهنگیان به شمار حقوق بگیران می خوانند! بی گمان این میانگین درست نمی باشد. نگارنده بعنوان یک فرهنگی با سابقه ی 25 سال در تهران، در حکم کار گزینی ام حقوقم 17607529 ریال و دریافتی ام در فیش حقوقی ماهانه ام، با کسری های عادی، 14785169 ریال است. همچنان که دیده می شود، هم در حکم کارگزینی و هم در فیش ماهانه، دریافتی کمتر از میانگینی ست که مثلا باید برای یک معلم 15 سال سابقه باشد!

  این تفاوت ها از کجا ناشی می شود؟ چرا حداکثر افزایش اعلام شده در جزئیات طرح رتبه بندی، نزدیک نصف افزایش وعده داده شده ی وزیر است!؟ چرا تیم وزارتخانه پیش از گفته های وزیر و یا سخنگوی دولت یا پس از آن گفته های ایشان را اصلاح نمی کنند؟ چرا باید در رسانه ها پی در پی از افزایش دستمزد فرهنگیان سخن گفته شود اما از این تفاوت ها چشم پوشی گردد؟ و ..

شوربختانه شیوه ارائه اطلاعات درباره میزان دستمزدها در آموزش و پرورش بسیار ساده انگارانه است و غیر واقعی. فرادستان باید بدانند این شیوه ارائه اطلاعات، نه تنها فرهنگیان را آرام نمی کند بلکه بیش از گذشته سبب نگرانی و دلسردی آنها خواهد شد و بی گمان دیوار بی اعتمادی میان دو سوی جریان را بلندتر خواهد نمود. امیدواریم زین پس شاهد چنین گفته هایی نباشیم و فرادستان با وسواس بیشتری خبرهای وابسته به دستمزدها را منتشر نماید.