آموزش پولی و تیغ نگاه التماس گونه فرزند!

(این یاداشت با نام "تیغِ نگاهِ التماس گونه فرزند!" در روزنامه به چاپ رسید)

محمدرضا نیک نژاد، ص آخر روزنامه شهروند، 13 تیرماه 94

1. گفت : 31 شهریور برای کلاس اولی ها جشن شکوفه ها برگزار می شود. این جشن هزینه دارد. گقتم در خدمتم. گفت پس 50 هزار تومان! پرداخت نمایید تا فرزندتان را به جشن دعوت کنیم. گفتم 50 هزار تومان! مگر می خواهید عروسی بگیرید!؟ خندید و گفت : فقط گروه موسیقی اش کلی پول می گیرد و شیرینی اش می شود .... خشکم زده بود. از سویی پسرم سرزنش آمیز و التماس کنان به من خیره شده بود و از دیگر سو، 50 هزار تومان، افزون بر این که پول زور بود، پرداخت اش برایم کمی سخت می نمود. چاره ای میانه برگزیدم و گفتم : چشم! الان پول همراه ندارم. می آورم خدمتتان!

2. دفتر دارِ رو به بازنشستگی دبیرستانمان بود. به سوئد مهاجرت کرد. دخترش با این که در این جا دیپلم گرفته بود، برای هماهنگ شدن با ساختار آموزشی آنجا، باید یکی – دو سال دیگر به مدرسه می رفت. سال بعد که بازگشت، سری به دبیرستان زد. از خودش و کارش پرسیدم. گفت در یک دبستان به عنوان کتابدار کار می کنم. از وضع دخترش و مدرسه های آنجا پرسیدم. گفت پیش از ورود به مدرسه و کلاس، کلی آزمایش های پزشکی رویش انجام داده اند. پس از پی بردن به پوسیدگی شماری از داندان هایش، او را به دندان پزشک معرفی و همه را به رایگان درمان نمودند. گفتم هزینه درس خواندن در آن جا چقدر است؟ گفت هفت سال نخست، افزون بر پرداخت کمک هزینه آموزش، کتاب و دفتر و همه نوشت افزارها رایگان است و در مدرسه صبحانه و ناهار رایگان هم می دهند. سال نخست که دخترم مشکل زبان داشت، در زمان های بیکاری، آموزگارش تلاش می کرد تا او را به سطح درسی دیگر بچه ها برساند. پرسیدم پول می گرفت!؟ خندید و گفت: نه! رایگان.

در بزرگترین اقتصادهای لیبرالیستی، آموزش به خاطر پیامدهای مثبتش بر سوادِ فردی و اجتماعی، از دیگر گستره های اقتصادی – اجتماعی – سیاسی جدا می شود. همه می دانیم که تهیدستی یک خانواده، می تواند سر راست بر آموزش و پرورش فرزندان کارگر افتد و در دراز مدت افزون بر پیامدهای منفیِ فردی و خانوادگی، جامعه را نیز بی نصیب نمی گذارد. از این روست که در کشورهایی که اقتصاد بازار فرمانفرمایی می کند، آموزش رایگان است و در شماری از آنها که مالیات دولت از مردم، نزدیک به 60 درصد درآمد خانواده هاست! آموزش های مقدماتی و گاه کل دوره مدرسه تا ورود به دانشگاه و حتی در دانشگاه رایگان می باشد. اما در کشور ما مدرسه های دولتی مَثلِ شتر مرغ را به خاطر می آورد. به او می گویند بپر، می گوید من شترم. می گویند خب، بار ببر. می گوید من مرغم! مدرسه ها نه دولتی اند و نه خصوصی. مدیران برای سر و سامان دادن به هزینه های جاری، نیاز به کمک های مردمی دارند. بی گمان درصد بالایی از این مدرسه ها بدون این دریافت ها، حتی در پرداخت فیش های برق و آب و تلفن و سوخت و ... در می مانند! بودجه دولت کفاف هزینه های عمومی وزارتخانه را هم نمی دهد و ..... از این داستان پر آب چشم که بگذریم، منِ پدر یا مادر، یا باید در برابر این بی توجهی ها به آموزش بایستم و پولی پرداخت نکنیم و کودکانمان را هم، از یک سری از مزایای آموزشی محروم نمایم و البته گاهی در معرض بی مهری های مدرسه قرار دهیم. و یا از جاهای دیگر زندگی خود، همسر و فرزندانمان بزنیم و به مدرسه کمک کنیم! نمی دانم نام این گونه آموزش چیست؟ خصوصی، دولتی، نیمه دولتی!؟ اما هر چه هست تاب نگاه های ملتمسانه کودک و فشار بی امان وجدان، واقعا سخت است!     

http://shahrvand-newspaper.ir/Default.aspx?NPN_Id=278&PageNO=20