عکس روشنفکر

مهدی بهلولی،روزنامه شهروند،ص آخر،10 شهریور 93

ادوارد سعید کتابی دارد به نام "نشانه های روشنفکران" ؛ گردآوریی ازچند گفتار. پراکنده و اینجا و آنجا،از نشانه های روشنفکران می گوید که : از عادت ها و جزم های اندیشگی و کرداری پیروی نمی کنند؛هنر عرضه ی خویش را دارند؛ دارای موقعیتی غم انگیزند؛ شخصیتشان نمونه است یعنی آشکارا دیدگاهی را نمایندگی می کنند؛ با سنت پرستی سرستیز دارند؛ در راه آزادی و عدالت بی باکند؛ و ... سعید،همچنین از برخی زاویه های  دیگر زندگی آنها می گوید : حرفه ای نیستند،آماتورند یا به زبان فارسی،ذوق ورزند؛ تخصصی نمی زیند و در کار و جامعه ی خویش گم نمی شوند بلکه دیدی فراگیر دارند؛ آواره و کوچ نشین و در تبعیدند یعنی در خانه ی خویش کمتر می زیند؛ و هیچ دستوری برایشان نیست که چه بگویند و چه بکنند.

 داشتم اینها را برای دوستی می گفتم. گفت سعید نگفته روشنفکران چگونه عکس می گیرند؟ گفتم به یاد ندارم. اما شاید هم نتوان گفت که روشنفکر چگونه عکس می گیرد. ولی عکس هایی هم هست از روشنفکران که شده اند نمادجنبش،نماد زندگی،نماد اندیشه. و یاد عکسی از خود سعید افتادم که داشت در دفاع از امنیت و آزادی سرزمین اش،سنگ پرتاب می کرد.    

 گفت "عکس روشنفکر" هم داریم؟ گفتم عکس یا عکاس؟ گفت عکس. گفتم منظورت را نمی فهمم. گفت عکس هایی داریم "روشنفکر" . تآثیری که بر انسان می گذارند شاید از هزاران آدم و نوشته هم اثرگذارتر باشند. برخی از ویژگی هایی هم که گفتی دارند و به زندگی رنگ و معنای دیگری می دهند. بعد تلفن همراهش را درآورد و چندتایی عکس نشانم داد. اولی را دیده بودم. لاشخوری در کنار کودک رنجور و در حال جان دادن آفریقایی نشسته بود و مرگ کودک را انتظار می کشید. گفت عکاس این عکس،پس از انتشار آن،افسردگی گرفت و خودکشی کرد و مرد. عکس بعدی،زوج جوانی بودند که در زیر آوار ساختمان یک کارخانه و در آغوش هم،جان باخته بودند. گفت این نماد وفاداری است. سومی آگهی گم شدن دختر و پسری بود در روزنامه،که پدر- مادرشان از 44 سال پیش تاکنون در روزنامه و به امید یافتن نشانی از آنها،در روزنامه منتشر می کنند. گفت این یعنی عشق پدر- مادر به فرزند. چندین و چند عکس دیگر هم نشانم داد که به راستی هر کدامشان دنیایی از معنا بودند و نگاهی تازه به زندگی می بخشیدند.

 دیدم به راستی عکس هم می تواند روشنفکر باشد. چنین عکس هایی زاویه ی دیدی به تو می دهند که بر ژرفای زندگی ات افزوده می شود. به تو یاد می دهند که چگونه به زندگی بنگری و یا دست کم این که آنگونه هم می توانی بنگری. عکس هایی که دیدم با من سخن می گفتند و از گم شدن در روزمرگی هشدارم می دادند و ارزش های زندگی را فرا یادم می آوردند.  

http://www.shahrvand-newspaper.ir/Default.aspx?NPN_Id=39&pageno=20

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد