آیا تعطیلی پنجشنبه‌ها به نفع دانش‌آموزان است؟

گزارش روزنامه آرمان،3 شهریور 92

نگین باقری

 تابستان سال 90، دو ماه گذشته از اجرای طرح تعطیلی پنجشنبه‌های مقاطع ابتدایی، احمدی‌نژاد گفت: «این هم طرح بسیار خوبی است اما چرا فقط مقاطع ابتدایی؟ چرا راهنمایی و دبیرستان را در این روز تعطیل نمی‌کنید؟ به اعتقاد من می‌توان این طرح را برای تمامی مقاطع به اجرا درآورد». او درباره طرحی حرف می‌زد که در مدت کوتاهی در فروردین‌ماه همان سال از سوی وزارت آموزش و پرورش تصویب و در یک هفته بعد اجرا شد. نه پایلوت و نه آزمایش؛ هیچ‌کدام پیش از اجرای این طرح به کار گرفته نشدند تا به جای آن همه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی نتیجه آزمایش این طرح را پس بدهند. تصمیمی که مستقیما کودکان 7 تا 13 ساله را دربر می‌گیرد و مخالفت کارشناسان زیادی را به همراه داشته به نظر می‌رسد که حداقل دانش‌آموزان و برخی از خانواده‌ها را راضی نگه داشته است. چنانکه نتایج سایت خبرآنلاین درسوالی درباره موافقت یا عدم موافقت برای تداوم تعطیلی پنجشنبه‌ها حاکی از این است که 4/64 درصد از رای‌دهندگان با ادامه آن موافقند. درحالی که یک ماه دیگر مدرسه‌ها باز می‌شوند و یک میلیون و 300 هزار اول دبستانی اولین دوره تحصیلیشان را سپری می‌کنند، هنوز خبری مبنی بر تغییر این مصوبه بخشنامه نشده است.

 پیش از انتخاب فانی به سرپرستی این وزارتخانه، وزیر پیشنهادی روحانی، نجفی درباره طرح‌های وزارت آموزش و پرورش گفته بود که مصوبه‌های دو سال اخیر را بررسی می‌کند. او یکی از این مصوبه‌ها را بررسی طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها عنوان کرده و گفته بود که برای سال تحصیلی جدید تغییری در برنامه‌های فعلی آموزشی ایجاد نمی‌شود.

پنجشنبه‌های سال تحصیلی 92-93 تعطیل است

واکنش وزارت آموزش و پرورش به انتقاداتی که پیش از این به این طرح وارد شده بود این بود که تعطیلی پنجشنبه‌ها بخشی از سند تحول بنیادین بوده، شورای‌عالی آموزش و پرورش تصویب کرده و لذا قانونی است. اما مهدی بهلولی، کارشناس آموزش و پرورش می‌گوید: در سند تحول بنیادین چیزی به نام تعطیلی پنجشنبه‌ها نیامده است. دراین سند موضوع ساماندهی زمان آموزش مطرح شده اما به‌صورت صریح اشاره‌ای به تعطیل شدن پنجشنبه‌ها ندارد. لذا به نظر می‌رسد که این برداشت آقای حاجی‌بابایی بوده و می‌تواند تغییر کند. طوری که به نظر می‌رسد به احتمال زیاد این طرح در سال تحصیلی 93-94 عوض می‌شود چراکه پایه سستی دارد. وی درباره مشکلات این طرح می‌گوید: زمانی که خواستند این طرح را اجرا کنند یک هفته به شروع سال تحصیلی باقی مانده بود. طوری که مدرسه‌ها دو برنامه درسی تنظیم کرده بودند؛ یکی در صورت تعطیلی و دیگری در صورت عدم تعطیلی پنجشنبه‌ها. وضعیت معلمان هم مشخص نبود. هیچ آسیب‌شناسی از این طرح صورت نگرفت. برای همین درحال حاضر هم به نظر نمی‌رسد که اجرای این برنامه به صلاح باشد چراکه معلمان مجبورند که درس‌ها را در چهار زنگ خلاصه کنند. خود آقای حاجی‌بابایی اول گفتند که پنجشنبه‌ها روزی است که درآن می‌توان به مسائل پرورشی، آشنایی با زلزله، مسائل شهروندی و آتش‌نشانی پرداخت اما با این حال کلا مدارس تعطیل شد. او اضافه می‌کند: مدرسه‌های کشور ما مکان مناسبی برای ارائه زنگ چهارم نیستند چراکه کیفیت آموزش را پایین می‌آورند. کلاس‌ها برای دانش‌آموزان بعضا خسته‌کننده است. در کشورهایی که مدارس آن مجهزند، دانش‌آموز می‌تواند تا ساعت 5 مدرسه برود. این مدارس وسایل استراحت، تفریح و آموزشی مناسبی دارد اما زنگ چهارم در مدارس ما زنگ مرده‌ای است. بهلولی اعتقاد دارد که درحال حاضر پیش از اتخاذ هر تصمیمی باید مطالعه پِژوهشی بر کیفیت این طرح انجام شود. چراکه به عقیده او طیف خانواده‌های فقیر بیشتر از این طرح آسیب دیده‌اند. «برای این خانواده‌ها تنها فرصت آموزشی پنجشنبه‌هاست لذا بچه‌ها در روز پنجشنبه رها می‌شوند اما خانواده‌های متمول از این تعطیلی برای کلاس‌های متفرقه استفاده می‌کند».

آسیب تعطیلی پنجشنبه‌ها به پسران وارد شد

به گفته این کارشناس آموزش و پرورش دختر‌ها بیشتر از پسر‌ها از ظرفیت این تعطیلی‌ها استفاده کردند. چرا که آنها بیشتر از پسرها درس می‌خوانند اما کنترل پسر‌ها توسط خانواده در روز‌های تعطیل دشوار می‌شد. او اضافه می‌کند: اگر آقای نجفی رای می‌آوردند به‌طور قطع می‌گفتم که یکی از 3 برنامه مهمشان بازنگری در سند تحول بنیادین است. اما حتی اگر در حال حاضر هم اوقات فراغت دانش‌آموزان در پنجشنبه‌ها غنی‌سازی شود باز مشکل چهار زنگ بودن و فشار ناشی از آن حل نمی‌شود چراکه مدارس ما امکان سرویس‌دهی مناسب را برای جلوگیری از خستگی کودکان ندارند و تعطیلی به سود کیفیت آموزش نبوده است.

تعطیلی به شرط اجرای 5 مرحله

حسین هراتی، معاون سابق پرورشی وزارت آموزش و پرورش با اجرای این طرح موافق است. اما موفقیت‌آمیز بودن آن را مشروط به لحاظ شدن برخی نکات می‌داند. او می‌گوید: اگر واقعا روزهای پنجشنبه به‌صورت جدی، اساسی و برنامه‌ریزی شده در قالب برنامه‌های جذاب تعطیل شود من موافق آن هستم. او ضمن انتقاد به وزارت آموزش و پرورش سابق اظهار می‌کند: تعطیلی پنجشنبه‌ها 5 مرحله نیاز داشت؛ اول اینکه نظرات دانش‌آموزان را در نظرسنجی دریافت کنیم. دوم برای آنها برنامه‌ریزی بانشاطی داشته باشیم. سوم نیروی انسانی موردنظر را آموزش دهیم و تامین کنیم و چهارم اعتبارات این طرح تامین شود. مرحله آخر نیز به ارزشیابی آن پرداخته شود. این 5 مرحله اصلا و ابدا در این دو سال انجام نشد. عدم اجرای این مراحل نیز نتیجه‌ای جز ایجاد دانش‌آموز بیکار ندارد. در آخر سر هم شیطان برای دست‌های بیکار کار می‌تراشد و مغز آدم بیکار را به لانه خودش تبدیل می‌کند. 

http://www.armandaily.ir/?NPN_Id=393&pageno=4