اندیشه و آموزش

زنان و آموزش و پرورش در دوره‌یی که گذشت

مهدی بهلولی،روزنامه اعتماد،۲۷/۱/۹۲

- چند روز پیش داشتم رویدادهای سال 91 آموزش و پرورش را بازنگری می‌کردم که به خبر خواندنی زیر برخوردم: «در بیست و نهمین اجلاس روسای آموزش و پرورش سراسر کشور، روسای 750 منطقه آموزش و پرورش، حضور داشتند که تعداد مدیران زن در بین این مدیران بسیار انگشت شمار بود. فرشته حشمتیان، رییس سازمان مدارس غیردولتی، مشارکت‌های مردمی و خانواده، در این همایش به تعداد اندک مدیران زن در آموزش و پرورش اشاره کرد و اظهار داشت: عدد زنان در مقابل مردان قابل تامل است. وی از آن دسته مدیران کل که به زنان اعتماد کرده بودند و آنها را به عنوان رییس منطقه آموزش و پرورش انتخاب کرده بودند، تشکر کرد و در مقابل از مدیران کل خواست تا به زنان اعتماد بیشتری داشته باشند و آنها را به عنوان مدیر منطقه برگزینند تا در اجلاس آینده تعداد زنان بیشتر از این تعداد باشد.» (خبرگزاری فارس)

2- در سال 89، اداره کل امور زنان وزارت آموزش و پرورش از چارت نوین آموزش و پرورش، حذف شد. نهادی که به گفته زهرا شجاعی، رییس مرکز امور مشارکت زنان در دوران اصلاحات: «کاهش بیسوادی در میان دختران، افزایش سطح پوشش تحصیلی دختران در سن آموزش، توسعه مراکز آموزش فنی حرفه‌یی و ایجاد و توسعه مراکز شبانه‌روزی دختران دانش‌آموز در روستاهای محروم از جمله برنامه‌های این دفتر بود که در افزایش تعداد دانش‌آموزان دختر در مقاطع تحصیلات متوسطه و به دنبال آن افزایش ورود دختران به دانشگاه‌ها تاثیرگذار بود.»

3- چندی پیش حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش گفت که هدفش از حضور در پست وزارت «دگرگونی گفتمان در آموزش و پرورش» است و با تلاش‌های او و همکارانش، گفتمان چیره بر آموزش و پرورش کنونی، گفتمان تحول شده است. پرسشی که به ذهن می‌رسد این است که به راستی در این دگرگونی گفتمان در آموزش و پرورش، جایگاه زنان چیست یا چه بوده است؟ و آیا هم‌اکنون که در ماه‌های پایانی دولت به سر می‌بریم زمان آن فرا نرسیده که کاربه‌دستان فرادست آموزشی این سال‌ها، دستاورد کار خویش در زمینه جایگاه‌بخشی به زنان فرهنگی را ارزیابی کنند؟

باری، آموزش و پرورش نهادی است که هم با نیم میلیون زن شاغل سروکار دارد و هم با چندین میلیون دانش‌آموز دختر. اگر هم می‌خواهد آموزشی ارائه دهد فراخور زندگی نوین، نمی‌تواند چشم خود را بر دگرگونی‌های اجتماعی جامعه ببندد. هم‌اکنون زمانه‌یی است که روز به روز بر شمار دختران و زنان دانش‌آموخته و آگاه به حقوق و جایگاه خود، افزوده می‌شود. زنانی که برای احقاق حق‌شان، به روش‌های گوناگون، واکنش نشان می‌دهند. از این رو، آموزش اگر آموزگار زن باانگیزه و نوآور می‌خواهد باید بستر حضور هرچه بیشتر او را در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و اجرا و مدیریت، فراهم آورد. گرچه کم رنگ بودن حضور آموزگاران در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های آموزشی، تنها مختص آموزگاران زن نیست و همه فرهنگیان را دربرمی‌گیرد، اما حضور چشمگیر مردان فرادست آموزشی را نیز، نمی‌توان نایده گرفت. اما با نگاه به چند سال گذشته، بی‌گمان نمی‌توان گفت که موضع آموزش و پرورش با مساله زن، برخوردی به‌روز بوده است. در دوران حاجی‌بابایی- افزون بر اینکه زنان در مدیریت آموزشی کلان، جایگاه چندانی نیافتند و حتی پاره‌یی از موقعیت‌های خود را از دست دادند- سخنان بحث برانگیزی شنیده شد که نشانه‌هایی بودند از درستی این سخن، که آموزش و پرورش، تا دگرگونی گفتمانی، راه درازی پیش رو دارد. خبر زیر، که چند ماه پیش، از زبان رییس آموزش و پرورش شهر تهران منتشر شد، یکی از همین سخنان و نگرش‌های محل بحث و درخور درنگ را نشان می‌دهد: «شرط حضور دختران در مدرسه این است که ازدواج نکرده باشند و مجرد باشند، اما اگر شرایط ازدواج برای دانش‌آموزان دختر فراهم شد و خواست که ازدواج زودهنگام داشته باشد که ما هم آن را توصیه می‌کنیم، در آن موقع، نظام آموزش‌و پرورش مدل دیگری از خدمات آموزشی را برای آنها فراهم می‌کند.»

محمد رضا نیک نژاد سه‌شنبه 27 فروردین‌ماه سال 1392 ساعت 11:51 ب.ظ