محمدرضا نیک نژاد، ص آخر روزنامه شهروند،20 تیرماه 94
تماس گرفتم. گفت : بفرما! خود را معرفی کردم. بر خلاف همیشه به سردی گفت، بفرما! گفتم اگر مدرسه اید، دیداری تازه کنیم. باز به سردی گفت: هستم. شگفت زده بودم. توجیه می کردم. سرش شلوغ است! بیماری کم حوصله اش کرده و یا ... در مدرسه و در میانه راهرو دیدمش. مانند همیشه با خنده، پیش رفتم و خود را به آغوشش نزدیک کردم. نخست خود را پس کشید! با ناخشنودی چهره اش را به چهره ام چسباند و به سرعت از کنارم گذشت. یعنی آنچنان از من دلگیر است، که حتی حرمت ده سال همکاری و کنارش بودن و کنارم بودن را یک جا به سویی نهاده و این گونه برخورد می کند!؟ به دفترش بازگشت و گله هایش را آغاز: لیست نمره های نهایی آمده است. درصد قبولی شما کم است. باید برایش اندیشید و راهی پیدا کرد. از این رو شاید جابجایی هایی انجام گیرد. غافلگیر شده بودم. جابجایی درس ها و حتی رفتن از مدرسه برایم مهم نبود. اما برخورد سردش سخت آزرده ام کرده بود. می خواستم بگویم شما که از گرفتاری های من در سال گذشته با خبرید. بچه های ورودی شما امسال چگونه بوده و با چه سنجه ای به مدرسه وارد شده اند؟ آزمون فیزیک امسال متفاوت بود. آیا از دو کلاس نزدیک 40 نفره، انتظاری بیش از این داشتید!؟ افت آموزشی تنها برای من و دانش آموزان این مدرسه نیست و ... اما برخوردش گیج و منگم کرده بود!
دکتر شریعتی در مجموعه اسلام شناسی، جستاری دارد به نام " الیناسیون" . الیناسیون یعنی از "خود بیگانگی". شریعتی می گوید: " الیناسیون این اصل را مطرح می کند که در شرایطی، انسان به گونه ای بیمار می شود که "خود" را گم می کند، شخصیت و هویت واقعی و طبیعی خود را می بازد و این حالت معلول رسوخ و حلول یک شخصیت یا هویت غیر انسانی در انسان است." او عامل هایی مانند مذهب خرافی و انحرافی، ماشینیسم، تکنوکراسی و بروکراسی، هدف، عشق و ایمان و ... را، برخی از الینه کنندگان می داند. برای نمونه درباره الینه ی "هدف" می گوید"من، بعنوان راننده ای که پشت فرمان نشسته ام و دارم رانندگی می کنم، خودم را احساس نمی کنم. فقط و فقط خطر و تصادف و علامت راهنمایی و ترمز و دنده و گاز و فرمان را می فهمم و در کار و هدفم غرق و بیخودم."
امروز بالا بودن درصد قبولی، هدف مدیران آموزشی به شمار می آید و معلم خوب و مدیر خوب، کسی است که بالاترین نمره ها و بیشترین درصد قبولی را به فرادستان خویش ارائه نمایند. فرادستان، معلم را در چارچوب نمره و درصد قبولی می بینند و توانایی های اخلاقی و پرورشی معلم نادیده گرفته شده و به عنوان ماشین نمره دهی و پر کردن لیست های درخشان! به شمار می آید. می توان این بیماری آموزش را نوعی الینه شدن به شمار آورد. آیا الیناسیون بیش از خالی شدن هویت انسان از دیگر ویژگی ها و جایگزینی چیزی حاشیه ای در اوست!؟ معلمانی که درصد قبولی خوبی ارائه دهند با همه کاستی هایشان، در ارزیابی پایانی، بهترین ها به شمار می آیند و معلمانی که درصد قبولی خوبی نداشته باشند با همه ویژگی های معلمی و انسانی، معلمی ناتوان شمرده می شوند. شاید تحلیلم آسمان و ریسمان را به یاد آورد، اما هر چه هست برآمده از دردی است که سال ها توانایی و ویژگی ها و اخلاق را نادیده می گیرد و انسان را در چارچوب های کار و شغل و درصد قبولی و نمره و پول و دم برنیاوردن و .... می بیند. امروز خسته تر از هر زمانی، می خواهم زودتر از این آموزش بگریزم و کنجی بروم و سال های پایانی عمر را بر ساختار الینه شده آموزش و پرورش بگریم. نمی دانم شاید هم بخندم!
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/36980/درصد-قبولی،-الیناسیون-آموزشی!
جناب نیک نژاد دست مریزاد
دردی بزرگ برای معلمین حقیقی و دلسوز بالندگی نسل جدید این مرزوبوم است که متاسفانه نظام وارونه و بیمار آموزشی ما برنمی تابد .
مسئله آموزش به شکل درست خود شوربختانه تبدیل به بازیچه ای در دستان معلم نمایان و فرادستان آموزشی گردیده است .