مدارس استیجاری تهران در آستانه پلمپ
مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران: حکم تخلیه ۵۰ مدرسه اجاره‌ای صادر شده است
گزارش روزنامه ی بهار/ 10 مرداد 92
اولین‌بار سال 83 بود که حرفش پیش آمد؛ یعنی 9 سال پیش. حرف مدارس دولتی‌ای که وزارت آموزش‌وپرورش آن‌ها را یا اجاره کرده یا زمین آن‌ها مالک نداشته و بعد از چندسال مالک آن‌ها پیدا شده و آموزش‌وپرورش به آن‌ها «مدارس قلعوقمعی» می‌گوید.حالا 9 سال می‌شود که آموزش‌وپرورش با مدارسی روبه‌رو است که تعدادشان به‌ویژه در تهران کم نیست و هرسال برای تعدادی از آن‌ها حکم تخلیه صادر و درشان پلمپ می‌شود.آخرین مورد بازمی‌گردد به چندروز پیش؛ دبستان پسرانه دولتی شهید منتظری با ظرفیت ثبت‌نام 500 دانش‌آموز در خیابان جمالزاده‌شمالی تهران؛ مدرسه‌ای که در چند سال گذشته برای پرداخت اجاره‌بها مشکل داشته و حالا مالک پس از اتمام قراردادش با وزارت آموزش‌وپرورش و در ابتدای امسال حکم تخلیه این مدرسه را گرفته است. این مدرسه حالا و با وجود ثبت‌نام دانش‌آموزان در کلاس‌های تابستانی آن و پرداخت شهریه25 تیر پلمپ شده است. به همین دلیل سه روز پیش والدین دانش‌آموزان این مدرسه مقابل وزارت آموزش‌وپرورش تجمع کردند و از مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش خواستند که مشکلات مالی و حقوقی مدرسه مذکور را برطرف کنند چون در صورت حل‌نشدن این موضوع باید فرزندان خود را در شیفت عصر مدرسه دیگری ثبت‌نام کنند. به گزارش «ایسنا» و به گفته این والدین، آموزش‌وپرورش به مالک پیشنهاد کرده ملک خود را با املاک دیگری که در اختیار وزارتخانه است، تعویض کند اما مالک حاضر به پذیرش این پیشنهاد نشده و سال گذشته نیز برای تخلیه آن حکم قضایی گرفته بود. آن‌ها گفته‌اند که در موارد قبلی نیز که مالک با وزارتخانه با مشکل مواجه شده بود، مسئولان وزارتخانه اعلام کرده بودند کاربری این ملک آموزشی است و کسی نمی‌تواند مدرسه را تعطیل کند، به همین دلیل هم والدین مسئله را پیگیری نمی‌کردند.
قاسم مستقیم، مدیرکل ارزیابی، عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش‌وپرورش اما در پاسخ به این والدین معترض گفته‌اند که «هم‌اکنون در شهر تهران علاوه بر این مدرسه، شش هفت مدرسه دیگر هم در حال پلمپ‌شدن هستند و وزارتخانه تمام تلاش خود را برای پیگیری و حل مشکل مربوط به این مدارس انجام می‌دهد که حضور والدین مطمئنا کمک‌کننده خواهد بود.»
با این‌که مستقیم گفته شده که سایه پلمپ بر سر شش، هفت مدرسه در تهران وجود دارد اما این مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران بود که خرداد گذشته گفت که در حال حاضر ۴۰۰ مدرسه استیجاری در شهر تهران وجود دارد که از این تعداد، حکم تخلیه ۵۰ مدرسه صادر شده و حدود 10 واحد آموزشی هم وضعیت حاد دارند. پیش از او هم معاون حقوقی و امور مجلس وزیر آموزش‌وپرورش در فروردین گذشته اعلام کرد که قبل از سال 1385، چهار هزار و 838 مدرسه استیجاری در کشور وجود داشته که در سال‌های 1388 و 1389 به دو‌هزار و 300 مدرسه رسید. احمد حیدری گفته که هم‌اکنون تعداد مدارس استیجاری 1300 مورد است.
وجود مدارس استیجاری و قلعوقمعی در کشور اولین‌بار در سال 80 بود که بیشتر از همیشه برای وزارت آموزش‌وپرورش دردسرساز و درنهایت باعث شد که مجلس دو یا سه بار قانون به تعویق افتادن احکام تخلیه مدارس استیجاری را تصویب کند تا دولت فرصت داشته باشد و بتواند این مدارس را تخلیه یا املاک را از صاحبان خریداری کند، تا این‌که در اواخر سال 80 این قانون تمدید و در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد.بعد از آن در سال 83 بود که دولت لایحه‌ای به نام «به تعویق افتادن قلع‌و‌قمع مدارس» به مجلس داد و نمایندگان مجلس با اضافه کردن مفادی به آن، این لایحه را به شورای نگهبان فرستادند و این شورا هم با این توضیح که مالکیت خصوصی در اسلام قابل احترام است و نمی‌توان تخلیه ملکی که از اموال فرد است و مرجع قضایی مالکیت آن را به رسمیت شناخته به تعویق انداخت، این لایحه را تصویب کرد. براساس این قانون بازگرداندن این مدارس به مالکانشان را به مدت حدود سه یا پنج سال به تعویق انداخت.این مهلت در سال 88به پایان رسید. با تمام شدن این مهلت اعضای کمیسیون آموزش مجلس بارها به مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش دراین‌باره تذکر دادند. علی عباسپور، رییس کمیسیون آموزش، همان زمان در این‌باره گفت که «ما بارها با ارسال نامه به دولت یادآوری کردیم که این مهلت به پایان می‌رسد و اگر به پایان برسد و اعتبارات تخصیص داده نشود مجلس از لحاظ قانونی نمی‌تواند کاری انجام دهد و حکم تخلیه و حتی پلمپ صادر می‌شود اما دولت در پاسخ به این یادآوری‌ها اعلام کرد اعتبار لازم نیست و در حال رفع مشکل توسط انجام هماهنگی با شهرداری و واگذاری زمین معوض هستیم اما متاسفانه اقدامات کافی توسط دولت صورت نگرفت و در نتیجه هم‌اکنون شاهد پلمپ‌شدن این مدارس هستیم.»
حالا دوباره این نمایندگان مجلس هستند که علاوه بر مدارس قلعوقمعی درباره مدارس استیجاری که در آستانه پلمپ‌اند، هشدار می‌دهند. عباس قائید، عضو هیات‌رییسه کمیسیون اجتماعی، به‌تازگی دراین‌باره گفته است: «ضرورت دارد در سال تحصیلی جدید آموزش‌وپرورش حل مشکل مدارس استیجاری را در اولویت کاری خود قرار دهد.» جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون آموزش، هم برای حفظ زیرساخت‌های آموزشی در آموزش‌وپرورش از وزارت آموزش‌وپرورش خواسته است که قراردادهای مدارس استیجاری را سالانه ببندد.
قاسم جعفری، عضو کمیسیون آموزش مجلس، هم در گفت‌وگو با «بهار» راهکار اصلی حل این مشکل را تامین بودجه و اعتبار می‌داند: «عوامل مختلفی در چندسال گذشته باعث شده که تعداد پلمپ‌های مدارس استیجاری بیشتر از قبل شود. مثلا در سال گذشته اعتبار مربوط به نوسازی مدارس تخصیص پیدا نکرد و این موضوع در تملک و دارایی‌های آموزش‌وپرورش مشکل ایجاد کرده است. دولت و نظام وظیفه دارند که آموزش رایگان را برای همه دانش‌آموزان فراهم کنند. در حال حاضر سوء‌مدیریت در آموزش‌وپرورش علاوه بر کمبود بودجه در این وزارتخانه باعث مشکل در مدارس استیجاری شده است.»
محمدرضا نیک‌نژاد، آموزگار و کارشناس آموزشی هم دراین‌باره به «بهار»می‌گوید: «ما بیشترین تعداد دانش‌آموزان را در دوران اصلاحات داشتیم، یعنی 19میلیون نفر ولی حالا تعداد دانش‌آموزان 12میلیون نفر است بنابراین تعداد دانش‌آموزان به یک‌سوم کاهش پیدا کرده است ولی در تعداد دانش‌آموزانی که در کلاس‌ها هستند، هیچ فرقی نکرده است. اگر این کاهش جمعیت دانش‌آموزان همراه با برنامه بود ما دیگر نباید اکنون مدرسه استیجاری یا فرسوده می داشتیم.» او ادامه می‌دهد: «در چند سال گذشته چندین مدرسه اجاره‌ای تعطیل شده‌اند و این باعث ایجاد آشفتگی بین نیروها و معلمان شده است چون آن‌ها مجبورند فرزندانشان را در مدارس با تراکم جمعیتی بالا و در فاصله‌های دورتری از خانه‌هایشان ثبت‌نام کنند.»
