خنیاگر غمین خوش آوایی ای درخت!
محمدرضا نیک‌نژاد، ص آخر روزنامه شهروند، 7 اسفندماه 95
«نوروز ١٣٩٦ را با شعار سررسید نه! به هم تبریک بگوییم.» این آغاز یک پیام تلگرامی است. آغازی برای یک پایان! آری پایان یک فاجعه زیست‌محیطی؛ دست‌کم برای ما با داشتن دو کویر پهناور خشک و سوزان. برای ایرانی که در هر ثانیه ٣٦٠ مترمربع از جنگل‌ها و پوشش گیاهی‌اش یعنی نزدیک یک‌میلیون هکتار در سال نابود می‌شود. پیش‌بینی‌های خوشبینانه زمان نابودی کامل جنگل‌های کشورمان را ٦٠سال می دانند و بدبینانه ١٠ سال. در ٥٠سال گذشته جنگل‌های ایران از ١٨میلیون هکتار به ١٤میلیون هکتار رسیده است. سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو) می‌گوید که ایران یکی از ٧٠ کشور توسعه‌یابنده جهان است که پوشش گیاهی کمی دارد و این پوشش جنگلی اندک، نسبت به دیگر بخش‌های جهان با سرعت بیشتری درحال نابودی است و... گرچه باز کارشناسان بدبین بر این باورند که اکنون ایران دیگر جنگلی ندارد! زیرا جنگل گردآیه‌ای از گیاهان و جانوران و پوشش گیاهی و ... است و اکنون در بیشتر جنگل‌های کشور دست‌کم بسیاری از جانداران حضور پررنگ ندارند و این سبب شده که جنگل به معنای واقعی در کشور نباشد! اما ما ایرانیان همچنان ترمزبریده و مست از بهره‌گیری بی‌اندازه از اندوخته‌های طبیعی کمیاب و نایابمان افزون بر کمر همت، چشم و گوش بسته و راه خویش می‌رویم و بلکه می‌دویم. البته در کنارمان و حتی پیشتر از ما دست‌اندرکارانی که از آمارها خبر دارند، همچنان مُهر سکوت بر لب، تماشاگر نابودی بخش مهمی از زیست‌بوم ما و بسیاری از جانداران هزاران‌ساله کشورند. می‌پرسید چرا؟ پس با هم ادامه پیام تلگرامی را می‌خوانیم. «برای تولید ٢٠٠ نسخه سررسید حداقل یک درخت تنومند قطع می‌شود. یعنی در آغاز هر سال هر مدیر ایرانی برای هدیه سررسید از طرف شرکتش، عملا دستور قطع یک درخت تنومند را می‌دهد و چنین می‌شود که هر ٤ ثانیه به اندازه مساحت یک زمین فوتبال (تقریبا معادل یک هکتار) از میزان جنگل‌ها کاسته می‌شود. بیایید این روند را متوقف و هزینه تولید سررسید را به سوی گسترش کتابخوانی معطوف کنیم. بیایید جایگزینی کتاب به جای سررسید را شروع کنیم. بیایید از همین تغییرات کوچک آغاز کنیم. استادی می‌گفت فتح قله‌های بلند با گام‌های کوچک آغاز می‌شود. پس گاه گام‌های کوچک برای فتح قله بلند پاسداشت و نگهداشت درختان‌مان است. در بازنشر این مطلب برای حفظ درختان جنگل‌ها و محیط زیست کوشش کنیم.» و باز در پیامی دیگر با پیوستی از یک سالنامه الکترونیکی، ویژه گوشی‌های هوشمند می‌خوانیم که «تقویم سال ۹۶ با قابلیت یادداشت‌نویسی/ مناسب تلفن همراه شما/ برای دوستان‌تان نشر دهید/ تا هزینه‌های زیست‌محیطی سررسیدها محدود شود.» خواندن و انتشار چنین پیام‌هایی دلگرم‌کننده و انگیزه‌بخش است. این پیام‌ها نه از سوی دست‌اندرکاران که وظیفه اصلی‌شان نگهداری از اندوخته‌های تاریخی و جغرافیایی کشور بلکه از سوی دانش‌آموز، آموزگار، دانشجو، شغل آزاد، مهندس، دکتر، خانه‌دار و... در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. این یعنی امیدوار بودن به آینده و این یعنی سوگیری کلی جامعه و شهروندان. هر چند گام‌هایمان کوچک است اما پاهایمان بر جای مطمئنی گذاشته می‌شود و هر گام کمی بالاتر از گام پیش است و نزدیک‌تر به قله! پس همنوا با سیاوش کسرایی می‌خوانیم: تو قامت بلند تمنایی ای درخت/ همواره خفته است در آغوشت آسمان/ بالایی ای درخت/ دستت پر از ستاره و جانت پر از بهار... غوغایی ای درخت/ وقتی که چنگ وحشی باران گشوده است/ در بزم سرد او/ خنیاگر غمین خوش‌آوایی ای درخت... پروا مکن ز رعد/ پروا مکن ز برق که بر جایی ای درخت/ سر برکش ای رمیده که همچون امید ما/ با مایی ای یگانه و تنهایی ای درخت...yon.ir/5C15
