مسئولیت‌های اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی
محمدرضا نیک‌نژاد، ص آخر روزنامه شهروند، 30 بهمن ماه 95
«کار جهان به اعتدال راست می‌شود، همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید. اتابک بدش نیاید، ما که صدر اعظمی مثل بیسمارک نداریم که نقاش‌باشیِ آنطوری داشته باشیم. به یله دیگ و به یله چغندر.» این بخش اندیشه‌برانگیز از دیالوگ فیلم «کمال‌الملکِ» علی حاتمی شاهکاری است که دیگر برای ما حکم ضرب‌المثل را دارد. «همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید.» همبسته‌بودن گرفتاری‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... جامعه‌مان را فرایادمان می‌آورد و نباید بر آن چشم بست. اما این یاداشت در پی بهره‌گیری مثبت از این جمله شگفت است برای کشوری شگفت با مردمانی شگفت‌تر به نام ژاپن. داستان از پروفسور سرکار آرانی آغاز شد که بیش از ٢٠سال از زندگی خویش را در راه دانش‌جویی و دانش‌افزایی و دانش‌آموزی در دانشگاه‌های ژاپن گذرانده و اکنون افزون بر یک آموزش‌شناس جهانی می‌توان او را ژاپن‌شناسی بزرگ نیز برشمرد. در دیداری که با او داشتیم کتابی از ترجمه‌هایش به ما هدیه داد. در پیش‌گفتار مترجمان جمله‌ای اسطوره‌ای و برآمده از روح ژاپنی تکانم داد «... از کوهنوردی پرسید: چرا این همه رنج بر خود هموار می‌کنی تا از کوه بالا روی؟ کوهنورد پاسخ داد: زیرا کوه در برابر من ایستاده است!» نویسنده کتاب «کونوسوکه ماتسوشیتا» بنیانگذار گروه صنعتی ماتسوشیتا (ناسیونال و پاناسونیک) است که دکتر محمدرضا سرکار آرانی و مریم داداش‌زاده آن را به فارسی برگردانده‌اند. بر هیچکس پوشیده نیست که ژاپن از توسعه‌‌‌یافته‌‌ترین کشورهای جهان است؛ توسعه‌ای انسان‌مدار و متکی بر آمیخته‌ای از فرهنگ انسان‌گرایانه و میهن‌پرستی و مردمی خودساخته و سختکوش. نگاه توسعه‌ای به انسان است که فردی توانمند با مدیریتی با آوازه‌های جهانی را وا می‌دارد که درباره پیشرفت و دگرگونی شگفت‌انگیز کشورش در صد سال گذشته بگوید: «...رمز تحول شگرف [ژاپن] در نگاه به انسان بوده است، در جایگاه مدیر اگر کارگردان در نظرت به منزله فرزندانت نباشند، مدیر خوبی نیستی!» نگاه انسان‌گرایانه ماتسوشیتا او را بر آن داشته است که این کتاب یعنی «مسئولیت‌های اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی» را بنویسد و در آن بنیان هرگونه توسعه‌ای را انسان و پیوند او با جهان پیرامونش بداند. ماتسوشیتا به‌عنوان یکی از کامیاب‌ترین مدیران اقتصادی جهان، کامیابی بنگاه‌های اقتصادی را در گِرو مسئولیت‌های اجتماعی آنها می‌داند و می‌گوید: «هر کسب‌و‌کار یا شرکت برای پاسخ به نیازهای جامعه تأسیس شده است و برای آینده باید بر توسعه محصولاتی که تقویت‌کننده فرهنگ جامعه است، سرمایه‌گذاری کند. اگر شرکت‌ها و جامعه را در تعامل با هم در نظر بگیریم، شرکت‌ها مسئولیت‌های اجتماعی سنگینی دارند. مسئولیت اجتماعی آنها به‌عنوان یک موجودیت عام یا نهاد عمومی این است که فعالیت‌هایی را دنبال کنند که قادر به ارتقای کیفیت زندگی افراد آن جامعه باشد؛ فقر به تنهایی رنج‌آور است اما نباید فراموش کنیم که فقر اصول اخلاقی و فضیلت فردی را نیز متزلزل می‌کند و گاه عاملی برای ارتکاب جنایت می‌شود. یکی از کارهای اساسی تولید فراوان کالاهای مورد نیاز مردم و اطمینان از کیفیت و توزیع عادلانه آنهاست. بنابراین، تولید و عرضه انبوه کالا و پایین نگه داشتن سطح قیمت‌ها اصلی‌ترین وظیفه تولیدکنندگان کالاهاست. اولویت نخست کارمندان شرکت‌های ژاپنی در کشورهای خارجی کسب سود و پول درآوردن برای شرکت خود و تقویت اقتصاد ژاپن به‌عنوان یک کشور نباید باشد. بلکه باید برای پاسخ به خواسته‌ها و نیازهای توسعه کشور میزبان طرح و ایده‌ای موثر داشته باشند و از طریق تلاش و فعالیت پیگیرِ خود به فرآیند توسعه و ارتقای زندگی مردم کشورِ میزبان یاری دهند...» موسسه خدمات فرهنگی رسا در کتاب مسئولیت‌های اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی گردآیه‌ای از راهکارهای مدیریتی بر پایه اخلاق انسان‌گرایانه را در ١٥١ صفحه فراروی ما می‌گذارد و به ما می‌گوید که چرا ژاپنی‌ها «همه چیزشان به همه چیزشان می‌آید».
http://shahrvand-newspaper.ir/News:NoMobile/Main/93415/-مسئولیت‌های-اجتماعی-بنگاه‌های-اقتصادی
