ادعای رئیس سازمان نهضت سوادآموزی درباره باسوادی 95درصد ایرانیان
آمارهای ضد و نقیض درباره میزان باسوادی در کشور
گزارش از الهام کاظمی،روزنامه فرهیختگان،9 دی ماه 93
داشتن تحصیلات دانشگاهی، آشنایی با کامپیوتر و دانستن یک
زبان بین‌المللی؛ از نظر یونسکو در قرن 21 فردی که این سه ویژگی را به‌طور همزمان داشته
باشد، باسواد محسوب می‌شود. اما کمتر از 10 سال پیش مصوبه‌ای در دولت به تصویب رسید
که از آن پس کسانی که قادر به خواندن و نوشتن متون ساده به زبان فارسی و حساب کردن
باشند، یعنی دوره مقدماتی نهضت سوادآموزی یا کلاس اول ابتدایی را گذرانده‌اند، باسواد
به حساب می‌آیند و امروز براساس همین ملاک، علی باقرزاده، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی
کشور، 95 درصد مردم کشور را باسواد می‌داند. اما محمد نیک‌نژاد، پژوهشگر مسائل آموزش
و پرورش در گفت‌و‌گو با فرهیختگان این آمار را صحیح نمی‌داند و می‌گوید: «چطور با وجود
10 میلیون نفر بی‌سواد مطلق در کشور که تحصیلات اول ابتدایی هم ندارند، می‌توان 95
درصد جامعه را باسواد دانست؟»
به گفته نیک‌نژاد، در دنیای امروز که هر روز تعریف جدیدی از سواد ارائه می‌شود چطور می‌توان پایان اول ابتدایی را ملاک باسواد بودن یک فرد تا آخر عمرش دانست؟ با توجه به تعاریف امروزی از باسوادی همچون دانستن زبان انگلیسی و کامپیوتر، حتی کل دوره دبستان را هم نمی‌توان به‌عنوان ملاکی قابل قبول برای باسواد بودن دانست.
نیک‌نژاد آمار افراد کشور را که با توجه به تعاریف جهانی بی‌سواد محسوب می‌شوند، 30 تا 35 میلیون نفر اعلام کرد. این به این معنی است که نزدیک به 40 درصد جامعه براساس معیارهای جهانی بی‌سوادند.
نیک‌نژاد به آمار همایش توسعه عدالت آموزشی استناد می‌کند و می‌گوید: «درحال حاضر خروجی‌های دبستان در استان‌های حاشیه‌ای و محروم مثل سیستان و بلوچستان 39 درصد است. به این معنی که بیش از نیمی از دانش‌آموزان این استان دوره ابتدایی را به پایان نمی‌رسانند. این درصد در دوره‌های بالاتر تحصیلی به پایین‌تر از 20 درصد می‌رسد. خروجی‌ها صددرصد مربوط به استان‌های شمال کشور است که ارتباط نزدیکی با پایتخت داشته و مردم تحصیل فرزندان خود را ارزشمند می‌دانند.»
از نظر این پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش که خود کسوت معلمی را نیز دارد، بی‌سوادی در کشور به‌ویژه در استان‌های شرقی، جنوبی و غربی در حال افزایش است و دلیل آن گسترش فقر نسبی در این مناطق است. به عقیده نیک‌نژاد، هر لحظه با افزایش فشار اقتصادی در این مناطق، کودکان بیشتری از تحصیل بازمی‌مانند و آن هم به این دلیل است که والدین‌شان نمی‌توانند از عهده مخارج آنها برآیند و ترجیح می‌دهند هرچه زودتر دختران خود را به خانه شوهر فرستاده و پسران را هم به نان‌آور خانواده تبدیل کنند.
آمار باسوادی 95 درصدی در کشور در حالی عنوان شده است که حتی با همان ملاک پایان اول ابتدایی هم نمی‌توان این آمار را تایید کرد چراکه 10 میلیون نفر در کشور بی‌سواد مطلق هستند، یعنی بیش از 13 درصد از جمعیت بالای شش سال کشور.
http://www.farheekhtegan.ir/newspaper/page/1559/13/19496/0
