پرورش در آزادی

                                                

  محمدرضا نیک نژاد، ص آخر روزنامه شهروند، 8 خرداد 95

1-       به ابتکار مربی پرورشی، در دبیرستان یک مسابقه عکاسی برگزار شد. با دودلی فراوان سه عکس فرستادم برای مربی پرورشی. یکی دو روز درگیر عکس های برگزیده و برنگزیده بودم. از خودم می پرسیدم که بهترین ها را برای مسابقه فرستاده ای!؟ در همین روزها از مربی پرورشی پرسیدم، می شود عکس ها را عوض کرد؟ گفت تا فلان روز می توانی. شب که به خانه رسیدم چند عکس را از لپ تاب انتخاب کردم و برگزیدنِ سه عکس از میان آنها را به رای خانوادگی گذاشتم. سه عکس برگزیده و فرستاده شد. در دبیرستان فرصتی برای گفت و گو با مربی پرورش پیش آمد. پرسیدم عکس ها چگونه بودند؟ گفت اگر قول بدهی عوض شان نکنی نظرم را می گویم. قول دادم. افزود اگر فلان عکس را عوض نمی کردی حتما عکس اول مسابقه می شد! آهی از هم اندیشی خانوادگی کشیدم! شب به خانه آمدم و با آمیخته ای از شوخی و جدی به پسرم- که کمی هم در عکاسی وارد است- غر زدم که این چه نظری بود دادی!؟ مقام اول از کفم رفت و.... خُب مسابقه را از دست دادم و البته خیلی هم جای نگرانی نبود چرا که انگیزه ای برایم شد برای عکاسی بیشتر. تنها کسی بودم که هر سه عکس اش به بخش مسابقه راه یافته بود! مهمتر این که گرچه نتوانستم برنده باشم اما بی گمان در پیروزی یا شکستم تنها نبودم و خانوادگی تجربه ای را از سر گذرانده بودیم. تجربه تمرین دموکراسی و آزادی در کوچک ترین نهاد اجتماعی مان. که دستاوردش می تواند بسیار ارزنده تر از مقام عکاسی باشد. افزون بر این که خودم در جایگاه انتخاب بودم، خانواده ام- حتی پسر 7 ساله ام- نیز در این جایگاه قرار گرفتند و زمینه تشخیص و آشنایی و انتخاب برای همه مان فراهم شده بود و ...

2-      یکی از دوستان به اجبار چند ماهی از خانواده دور شده بود. همسرش می گفت در این مدت توانسته است گواهینامه رانندگی بگیرد و مسیرهای درون شهری و برون شهری را به آسانی بپیماید و در مدیریت خانه و خانواده و .... تجربه های ارزنده ای به دست آورد. می گفت اگر فلانی بود بی گمان به اتکا و حضور او این تجربه ها را نمی توانستم به دست آورم. دست کم همچنان گواهینامه نداشتم! و ...

اریک فروم در کتاب گریز ازآزادی اش می گوید" آزادی: متحقق ساختن یا از قوه به فعل آوردن نفس فردی است. انسان می تواند به آزادی برسد به شرط اینکه نفس خویش را از قوه به فعل آورد. آزادی مثبت عبارت است از فعالیت خود انگیخته مجموع تمامیت یافته شخصیت. فعالیت خودانگیخته فعالیت آزادانه ی نفس است و از لحاظ روانشناسی اختیار در آن مستتر است بر عکس فعالیت اجباری و وسواسی که ناتوانی و تجرد فرد در آن پنهان است. با فعالیت خود انگیخته انسان بر وحشت تنهایی چیره می شود بی آنکه تمامیت نفس خود را قربانی کند. چون بعد از فعالیت خود انگیخته دوباره با دنیا و آدمیان و خودش اتحاد می یابد...."

بی گمان آزادی زمینه های گوناگونی برای تجربه های انسانی و اجتماعی فراهم می کند که پیامدش رشد فردی و اجتماعی است. رشد انسان در گرو شکست ها و پیروزی هایی است که در پی تجربه های گوناگون می آید و او را در زمینه های گوناگون آموخته و فرهیخته می کند. در فضایی که چه از سر لطف و دلسوزی و چه از سر زور و اجبار آزادی را بگیرند بسیاری از توانایی ها نهفته می مانند و در خاموشی می میرند. بی گمان امروز من و خانواده ام و همسر دوستم در سطح بالاتری از تجربه و اندیشه ایستاده ایم و این وامدار آزادی و انتخاب آزاد است.

http://shahrvand-newspaper.ir/news:nomobile/main/64957/%d9%be%d8%b1%d9%88%d8%b1%d8%b4-%d8%af%d8%b1-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%af%db%8c