رییس جمهور روحانی و آموزش و پرورش

                       

                محمدرضا نیک نژاد، روزنامه جهان صنعت،10 بهمن ماه 94

 " در حوزه آموزش چند مسأله اساسی وجود دارد و به این دلیل که دامن‌گیر همه خانواده‌هاست، یعنی اغلب خانوادها حداقل یک فرزند در مدارس دارند، مسأله خیلی جدی و به لحاظ استراتژیک برای کشور خیلی مهم است. ببینید، ساده‌ترین مسأله این است که اصل سی‌ام قانون اساسی که می‌گوید «دولت موظف است وسائل آموزش وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسائل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفائی کشور به طور رایگان گسترش دهد» را محقق نکرده‌ایم. امروز در مدارس دولتی هم از مردم شهریه می‌گیرند، حالا اسمش را چیزهای مختلف می‌گذارند. دوم، عدالت در آموزش هم رعایت نشده است. نمی‌شود یک عده‌ای مدارس دولتی بروند که در سال گذشته دیدیم به خاطر آتش گرفتن بخاری‌های غیراستانداردش چه بلایی سر عزیزان مردم آمد، و یک عده‌ای مدارسی بروند که شهریه هر سال تحصیلی‌اش بیش از بیست میلیون تومان است و امکانات خاص به دانش‌آموز ارائه می‌شود. آموزش و پرورش طبقاتی شده است و من واقعاً می‌ترسم از روزی که بهترین دانشگاه‌ها فقط مال فرزندان طبقات بالایی باشد که پول دارند تا آموزش خصوصی را بخرند. مدارس به دو دسته خوب و بد تقسیم شده‌اند و عدالت آموزشی واقعاً رعایت نمی‌شود .... یکی از کارکردهای آموزش و پرورش باید مبارزه با شکاف طبقاتی باشد. دولت باید از طریق آموزش و پرورش رایگان شرایطی برای طبقات ضعیف‌تر فراهم کند که بتوانند ضعف‌های خود در سرمایه اقتصادی یا اجتماعی را از طریق رشد در نظام آموزشی و کسب منزلت‌های بهتر جبران کنند. حالا همین آموزش و پرورش خودش طبقاتی و عامل شکاف طبقاتی شده است. این نظام منافع گسترده‌ای هم برای افراد و گروه‌های خاص دارد. اگر آموزش و پرورش این همه طبقاتی و ناکارآمد نبود، صنعت بزرگ کلاس کنکور شکل نمی‌گرفت تا خودش ادامه و عامل شکاف طبقاتی از طریق آموزش باشد." (پایگاه خبری آفتاب http://aftabnews.ir/fa/news/196155 )

به باور شما این جمله ها از کیست؟ بی گمان کسانی که خبرهای آموزش و پرورش را دنبال می کنند، این جمله ها را از یک منتقدِ شش دانگ دولت و سکانداران آموزشی خواهند دانست! اما شاید باورش سخت باشد که این چند خط، سخنان رییس جمهور روحانی در 13 خرداد 92 با پایگاه خبری آفتاب است. که پیش از رای آوردن و در قامت یک منتقد، دارد ساختار آموزش را نقد می کند و برای دشواری های فراوانش راهکار می دهد. اما شوربختانه نظر آن روزِ ایشان به عنوان یک منتقد با دیدگاه امروزشان به عنوان رییس جمهور دست کم در سطح عمل تفاوت های جدی دارد. امروز بیش از هر دولت دیگری شاهد کالایی شدن آموزش و خصوصی سازی آن هستیم. برنامه ششم توسعه کشور در حالی به مجلس داده می شود که تنها و تنها در بندِ یکِ ماده 14  به آموزش اشاره شده است و آن هم ورودِ بخش خصوصی و تعاونی به فرایند آموزش و آسان کردن دست یابی این بخش در آموزش و پرورش آینده سازان کشور است. آوردن همین یک بند در برنامه ششم می تواند به این معنی باشد که یا همه دشواری های آموزش و پرورش حل شده و تنها مانده برون سپاری آن! و یا دیدگاه دولت آن است که همه دشواری ها با سپردن آن به بخش خصوصی و خرید خدمات آموزشی حل خواهد شد!

 بر کسی پوشیده نیست که احتمال نخست نمی تواند درست باشد زیرا دشواری های آموزش و پرورش آنچنان هست که بشود چندین هزار صفحه برایش نوشت و سال ها درباره اش گپ و گفت نمود. اما فرض دوم که گویا دیدگاه دولت و رییس جمهور روحانی با آن همراه است، راه برونرفت از دشواری های امروز نهاد آموزش، سپردن دست کم بخشی از کار به بخش خصوصی و تعاونی است. دو نکته در این باره بیش از همه به چشم می آید. نخست آن که بیش از بیست سال است که مدرسه های غیر دولتی به گستره آموزش کشور پا گذاشته اند. این مدرسه ها در این سال ها کدام دشواری آموزشی را حل نموده اند!؟ دانش آموختگان این مدرسه ها چه گلی بر سر خود و کشور زده اند که دولتی ها از آن ناتوان بوده اند!؟ البته جز این که خود، باری شده اند بر گرده ی آموزش کشور و گره کوری شده اند برای بی شمار گره های آموزشی کشور. دوم این که خوشبختانه و یا بدبختانه کشورهای سرآمد و پیشرو در آموزش مانند کشورهای اسکاندیناوی به ویژه فنلاند، دارای آموزش و پرورش صدرصد رایگان هستند. کشورهای دیگری نیز که  دارای مدرسه های خصوصی هستند، تجربه های دلچسبی از آن ندارند و البته هنوز هم در درون خود دچار کشمکش آموزشِ خصوصی و دولتی می باشند!

اما آنچه که نمی توان در تجربه داخلی و در نمونه های خارجی از آن چشم پوشید طبقاتی شدن آموزش و کوتاه شدن دست گروهی از نوآموزان از آموزش و یا دست کم از آموزش کیفی است. که به درستی رییس جمهور پیش از به دست گرفتن قدرت به آن اشاره می کند. اما شوربختانه امروز ایشان در آموزش نه تنها سفارش های آن روزشان را نادیده گرفته اند بلکه دولت بیش از آن زمان بر طبل خصوصی سازی می کوبد و بیم آن می رود که پیامد چنین رویکردی برای آموزش کشور بیش از این آسیب زا و جبران ناپذیر گردد.      

http://www.jahanesanat.ir/42993-رییس-جمهور-روحانی-و-آموزش‌وپرورش.html