رویکردی فراگیر به کیفیت آموزشی، مورد نیاز است.

                    

                 محمدرضا نیک نژاد، روزنامه همدلی، 26 دی ماه 94

هرگاه سخن از کیفیت آموزشی می شود، ذهن ها به سرعت به نمره و معدل و آمار پذیرفته شدگان کنکور و ... می رود و به این اندیشیده می شود که چه راهکارهایی باید برای افزایش این سنجه ها دست و پا کرد. فرهنگ آموزشی کشور به گونه ای گسترده و ریشه دار این تعریف از آموزش را پذیرفته است و نه تنها خانواده ها،بلکه بسیاری از فرهنگیان و دست اندرکاران آموزش کشور با چنین تعریفی، تلاش های آموزشی خویش را سامان می دهند و سیاست های آموزشی را تهیه و اجرا می نمایند. فرادستان آموزشی کشور هنگام سنجش کارآمدی مدرسه ها یا ساختارهای آموزشی همواره کیفیت را بالا بردن سطح نمره و معدل می دانند. برای نمونه مرضیه گرد " معاون وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه بر اساس آمار میانگین نمرات مدارس غیر دولتی در امتحانات نهایی زیر 10 بوده است، گفت: بر اساس اطلاعات بدست آمده از بین 200 معدل بر‌تر در امتحانات نهایی 10 رتبه اول به دانش آموزان مدارس غیر دولتی تعلق داشته است البته برخی از مدارس هم وجود داشتند که نمراتشان در کف بود و پس از بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد این مدارس تعداد دانش آموزش کمتر از 50 نفر داشته‌اند و به آن‌ها فرصت داده شد تا معدل و توان آموزشی خود را بررسی و آن را کیفیت بخشند. وی تاکید کرد: مدارس غیردولتی که میانگین نمرات دانش آموزان آنها غیرقابل قبول باشد، در سال آینده تعطیل می شود! گرد با بیان اینکه مشتریان! مدارس غیردولتی به دنبال کیفیت هستند و اگر این کیفیت را ببینند قطعا این مدارس را رها نخواهند کرد افزود: این موضوع در دست بررسی است." ( رسانه ها)

اما رویکردی که نمره و معدل را سنجه کیفیت آموزشی می داند، دست کم در ساختارهای آموزشی پیشرو، یا سال هاست که کنار گذاشته شده است و یا کنار گذاشتن اش به شکل رویکردی میان مدت هدف گذاری گردیده است. از این رو بود که شانزده نهاد مدنی - آموزشی جهان، سران کشورهای حاضر در مجمع عمومی سازمان ملل را در سفارش نامه ای به توجه بیشتر به آموزش و حق برخورداری از آن فراخواندند. این سفارش نامه با نام " حق برخورداری انسان از آموزش و پرورش در برنامه توسعه پس از 2015"  ده بند داشت که بند ششم آن با عنوان " رویکردی فراگیر به کیفیت آموزشی، مورد نیاز است" به تعریف کیفیت آموزشی نوین پرداخته است.

در این بند می خوانیم " کیفیت آموزشی،بخش جدایی ناپذیری از حق برخورداری از آموزش است و باید به گونه ای چند بُعدی نگریسته شود. از جمله تمرکز بر ورودی های آموزشی و فرایندهای آن، و دست آوردهای کوتاه، میان و بلند مدت آن. کیفیت آموزشی با دانشِ سنجشگرانه، توانایی ها و مهارت های مورد نیاز برای پرسش، درک و حل مسائل جاری در سطح منطقه ای و جهانی، افراد را آماده می سازد. کنوانسیون حقوق کودک تاکید دارد که نباید تنها بر درونمایه ی برنامه ی درسی توجه شود، بلکه باید فرایندهای آموزشی، روش ها و محیط هایی که آموزش در آن رخ می دهد، نیز مورد توجه قرار گیرد و هم ردیف با مبانی، آشکارا مورد اشاره قرارمی گیرد. به این معنا، مهم است که آموزش و پرورش تحول آفرین، هماهنگ ساز با عدالت اجتماعی و محیطی، دموکراتیک کننده ی ساختارهای قدرت، افزاینده ی برابری، احترام به حقوق بشر، بزرگداشت آزادی های بنیادین و عدم تبعیض باشد. یادگیری در یک رویکرد کوته بینانه، اندازه گیری نتایج آموزش در حساب و سواد آموزی دانسته می شود، که می تواند به کنارگذاشتن ابعاد اصلی کیفیت و دست کم گرفتن موضوعات دیگر و مهارت های ضروری، ارزش ها و روابطی همچون خلاقیت، کنجکاوی، اندیشه سنجشگرانه، جامعه اندیشی، همبستگی، همکاری، خود- چیرگی، اعتماد به نفس، مسئولیت گروهی، گفتگو، محبت، همدلی و دلسوزی، شجاعت، خودآگاهی، نرمش پذیری، خود- رهبری، فروتنی، صلح، هماهنگی با طبیعت بینجامد. رویکرد کوته بینانه [ اشاره شده] از دستیابی به هدف های کلی آموزش و پرورش خواهد کاست. همراه با این دیدگاه، ارزیابی های آموزش باید کل نگرانه و سازنده، استوار بر پارامترهای ملی و احترام به گوناگونی زبانی و فرهنگی باشد. در همان حال ارزیابی ها باید بر ساختارها- به عنوان یک کلِ توسعه یابنده- بر به بازی گرفتن کنشگرانه معلمان، دانش آموزان و خانواده ها متمرکز گردد."

بی گمان آموزش در کشور ما با آن چه که این سفارش نامه بر آن پای می فشارد بسیار فاصله است. اما این بهانه ای نمی شود تا کاربدستان آموزشی نیز همگام با فرهنگ آموزشی سنتی همچنان بر سنجه های سنتی آموزش و ارزشیابی تاکید کنند و حتی برای اجرای آن پافشارند. دست کم این چشمداشت وجود دارد که در یک فرایند میان مدت فرادستان آموزشی زمینه های پیاده سازی سیاست های آموزشی نوین را فراهم نموده و آرام آرام به سوی به روز کردن ساختار آموزشی حرکت نماید. اما بی گمان آغازگاه آن دگرگونی دیدگاه های فرادستان آموزشی خواهد بود. آیا شدنی است!؟   

http://hamdelidaily.ir/3400-فاصله-کیفیت-آموزشی-ایران-با-استانداردهای-جهانی.html