کودکان کار و عصب های اجتماعی فرسوده!
محمدرضا نیک نژاد، ص آخر روزنامه شهروند، 6 تیرماه 94
پیش از این یکی – دو بار تلفنی با او گفتگو کرده بودم. پیش رفتم و خود را معرفی کردم. مرا شناخت. به خوبی احوال پرسی کرد و گفت روز چهارشنبه نشستی در برج میلاد داریم. در آن مسئولانی که با آموزش کودکان کار و خیابان به ویژه کودکانِ افغانِ باز مانده از آموزش سر و کار دارند دعوت شده اند. قرار است از برنامه های گذشته و آینده خود درباره کودکان کار سخن بگویند. خبرنگاران نیز هستند تا در فضایی درخور با آنها گفتگو کنند. شما هم بیایید. با دوستی همدل به آنجا رفتیم. سخنرانان از کارهای انجام شده سخن راندند و هر یک در گستره مسئولیت خویش، برنامه ها را از گذشته، تاکنون خوب و درخور خواندند و فضایی رویایی را به تصویر کشیدند که در آن هیچ کودکی از آموزش دور نمی ماند و زمینه ها را برای آموزش کودکان کارِ پناهنده فراهم دانستند – حتی کودکان بی شناسنامه! از هیجانِ سخنان، به سختی در برابر خوابی که مانند خروس بی محل پلک هایم را سنگین کرده بود، مقاومت می کردم. مانند بیشتر این گردهمایی ها، به درازا کشیدن سخنرانی ها، فرصتی برای خبرنگاران باقی نگذاشت تا گفته های فرادستان را به چالش بکشند و نقد کنند. در پایان نشست نیز همه کودکان کارِ افغان به مدرسه رفتند و همه چیز به خوبی و خوشی پایان یافت!
در روز و هفته مبازره با کار کودک، عکسی از عموهای فیتیله ای در فضاهای مجازی دست به دست می شد که در آن هر سه عمو، برای توجه دادن جامعه به کودکان کار و خیابان، در یکی از چهار راه های مشهد، شیشه های ماشین ها را پاک می کردند. عکسی ارزشمند از کاری ارزشمند. البته این نخستین نمونه از این کارها نبود. پیش از این نیز برخی از هنرپیشه ها، ورزشکاران، اعضای سازمان های مردم نهاد حامی کودکان کار و .... چنین کاری را انجام داده بودند.
اما در این جا پرسش هایی خودنمایی می کند. کدام روش بیشتر می تواند گره از دشواری های زیستی و آموزشی کودکان کار باز کند؟ برگزاری نشست هایی پر سر و صدا و رسانه ای!؟ یا به درون این کودکان رفتن و دردهایشان را دیدن و حس کردن و سپس جامعه و مسئولان را به آنها توجه دادن!؟ گمانی نیست که در این زمینه، جامعه ما اندام بیماری را می ماند که یا آنچنان درد کشیده که حس درد برایش عادی شده است، و یا هنوز بیماری آنچنان خود را نشان نداده تا بیمار را زمین گیر کند! هر چه هست بیماری هست و باید درمان شود. هر بیماری نشانه هایی دارد. هرگاه کاری سبب شود که نشانه های بیماری، پیش از بحرانی شدن آشکار گردد، بیماری زودتر کنترل شده و درمانش آسان تر خواهد بود. از این رو تلاش هایی مانند کارِ عموهای فیتیله ای، آشکار نمودن نشانه های بیماری و درد، به جامعه ایست که به هر دلیلی نشانه ها را نمی بیند و آن را حس نمی کند. ما هر روز در جای جای شهرمان، کودکانی را می بینیم که به جای بازی و مدرسه و کنار پدر و مادر بودن، شیشه های ماشین ها را پاک می کنند، کفش ها را واکس می زنند، در ساختمان های نیمه کاره کار می کنند، در زمین های کشاورزی به کار گمارده می شوند و .... گرچه با چشم سر می بینیم اما چشمِ اندیشه و احساس مان بر آنها بسته است. بی گمان افرادی مانند عموهای فیتیله ای، چشمِ اندیشه را باز می کنند تا پیرامونمان را بهتر ببینیم و عصب های اخلاقی و انسانی مان را به واکنش وا می دارند، به امید دردمان. البته اگر عصب های اخلاقی – اجتماعی مان برای انتقال درد فرسوده نشده باشند!
http://shahrvand-newspaper.ir/?News_Id=35686
