دانش آموزان و آشنایی با ایدز

محمدرضا نیک نژاد،عضو انجمن کارشناسان آموزش و پرورش

روزنامه ی شهروند،20 شهریور 93

"رئیس مرکز تحقیقات ایدز با بیان این‌ که متاسفانه به علت عدم آگاهی جوانان، HIV/AIDS  از طریق تماس جنسی محافظت نشده به سرعت رو به افزایش است، گفت: آموزش مداوم و شفاف به جوانان و آموزش مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان از مهم‌ترین وظایف مسئولان بهداشتی،مولفان کتب درسی،مسئولان فرهنگی و اجتماعی و از همه مهم‌تر رسانه ملی است.  دکتر مینو محرز افزود: تماس جنسی با فرد آلوده،استفاده از سرنگ مشترک به‌ویژه در معتادان و انتقال از مادر آلوده به نوزاد ازجمله راه‌های انتقال HIV/AIDS است".(روزنامه شهروند 18 شهریور)

کارشناسان با نگرش علمی- تجربی بیش از دو دهه درگیری با ایذر،یگانه روش مبارزه با این بیماری را بالا بردن آگاهی شهروندان می دانند. آمارها نشان می دهند که 1/46 درصد از بیماران در بازه سنی 25 تا 35 سال اند. با به شمار آوردن 5 تا 10 سال دوره نهفته بیماری،جایگاهِ پیشگیری از راه آموزش و آگاه سازی نوجوانان و جوانان از اهمیت بالایی برخوردار می شود. آموزش این گروه سنی،در خانواده و مدرسه انجام پذیر است. اما بیشتر خانواده ها،چندان با این بیماری یا آشنا نیستند و یا آغازِ گفتگو درباره راه های انتقال بیماری،آنها را به لکنت زبان می اندازد. از این رو در بیشتر کشورها،وظیفه آشناسازی نوجوانان با رفتارهای پر خطر آمیزشی بر عهده آموزش و پرورش است. 

  اما پرسش این جاست که رویکرد ساختار آموزشی ما به چنین آموزه هایی چگونه است؟ گفتگو درباره رشد جسمی- جنسی همواره چه برای برنامه ریزان و چه برای آموزگاران دشوار بوده است. این دشواری ها،سن نوآموزان،چگونگی طرح رفتارهای بلوغ در کلاس و هراس از آشنایی زودهنگام آنها را در بر می گیرد. بخشی از این ترس به واکنش پدر و مادرها بر می گردد. اما همه می دانیم که سن آشنایی بیشتر نوجوانان با رفتارهای آمیزشی،سال های پایانی دوره دبستان و نخستین سال های دوره ی راهنمایی است. تاکنون در آموزش وپرورش برنامه فراگیری برای آشنایی نوجوانان با بیماری وجود نداشته و تنها به چسباندن چند بروشور و نمایه دیواری بسنده شده است. اما دو - سه سال پیش و با ترس از فراگیری ایدز،برنامه ریزان آموزشی بر آن شدند که برای آشنا سازی نوجوانان با این بیماری، گفتگو درباره آن را وارد کتاب های درسی کنند. از این رو آشنایی با ایدز در کتاب "علوم زیستی و بهداشت" سال نخست دبیرستان وارد شد. فصل پایانی کتاب با عنوان "سلامتی و بیماری" به برخی از بیماری های ویروسی، واگیردار یا اجتماعی پرداخته است. فصل،نزدیک بیست صفحه و بخش ایدز آن پنج صفحه را در بر می گیرد. نخستین ضربه به آموزش برای مبارزه با ایدز در آغازِ همین بخش است. بخش با جمله " طرح سؤال از مبحث ایدز در آزمون های پایانی مجاز نیست! آغاز می شود. همه می دانیم که آوردن این جمله در آغاز یک عنوان درسی چه معنایی دارد. این جمله انگیزه یادگیری در دانش آموزان برای آموختن درونمایه های آن را از میان برده و آموزش دهند را از شرِ آموزش یک بحث دردسر آور،آسوده می کند. اما چیزی که بر نگرانی از بی اثری این بخش دامن می زند آن است که در آن هیچ اشاره ای به راه های پیشگیری از ایدز نکرده است. آشنایی با ویروس ایدز و راه های آلودگی به آن و ... پسندیده است،اما تاهنگامی که راه های پیشگیری از آن بیان نشده باشد،دانش آموزان بهره ای از آن نمی برند. از دیگر دشواره های برنامه های آشنایی دانش آموزان با ایدز،روش آموزش آنهاست. آموزش های بهداشتی،اخلاقی و اجتماعی،روش های آموزش سنتی را برنمی تابند. این که آموزگار جلو کلاس بنشیند یا راه برود و دانش آموزان مانند تندیس هایی زنده،چشم به دهان او بدوزند،سال هاست که از ساختارهای آموزشی پیشرفته کنار گذاشته شده است. به ویژه آن که با این روش بخواهیم یکی از دشواری های جهان کنونی را به دانش آموزان بیاموزانیم. این آموزش ها نیازمند کلاس های حلقه ای،گفتگوی آزاد،انشاء،پژوهش دانش آموزی و ارائه  آن به دیگر دانش آموزان و نمایشنامه و بازی .... است. بی گمان کلاس های شلوغ و آشفته با دانش آموزان گریزان از آموزش و با انگیزه فراوان برای شنیدن "رازهای مگو" از دهان آموزگار و  ... نمی تواند آموزشی کارا را در پی داشته باشد.  

      اما چه باید کرد؟ آموزش و پرورش در یک همراهی جهانی باید روش های آشنایی با رشد جسمی- جنسی و پیشگیری از ایدز را در برنامه های درسی خود گنجانده و برای آن کتاب و زنگ ویژه ای در هفته پیش بینی نماید. کلاس های آشنایی آموزگاران با این بیماری را برگزار و چگونگی آموزشِ پیشگیری از آن را به آنها بیاموزاند. همچنین دانش آموزانی را آموزش داده تا بتوانند این درونمایه را به روش های گوناگون مانند سخنرانی، نمایش، بازی و ... به دوستان خویش آموزش دهند. انجام کارهایی مانند گسترش طرح های سازمانی و ساختاری - مانند یک معاونت برای پیشگیری از این بیماری،فراهم کردن زمینه مورد نیاز برای آموزشِ پدرومادرها و توجیه آنها بخاطر آموزش مسائل جنسی به فرزندانشان و آشنایی آنها با رشد روحی و جسمی فرزندان،آگاهی از روش های پیشگیری و درمان و همچنین برخورد با بیماران،درگیر نمودن دانش آموزان با راه های کامجویی دیگر مانند ورزش و هنرهایی مانند موسیقی،نقاشی و نمایش و... می تواند در این زمینه سودمند افتد.

http://shahrvand-newspaper.ir/?News_Id=5932