فانی و حرکت بر لبه تیغ!
محمدرضا نیک نژاد
تارنمای سخن معلم،23 دی ماه 92در پاسخ به فرا خوان تارنمای" سخن معلم"
در روزهای خبرساز سال 85 در یکی از روزنامه های کشور گفتگویی منتشر شد.
گفتگو با فرشیدی،وزیر وقت آموزش و پرورش و موضوع آن خواسته های صنفی فرهنگیان و
برنامه های آینده ی وزیر بود. خبرنگار پس از گذر از حیاط وزارتخانه و از میان
نیروهای انتظامی،که خسته از تلاشی طاقت فرسا! در پاک سازی! و تاراندن معلمان معترض
از وزارتخانه و خیابان های پیرامون آن،اکنون آبی به دست و رو می زدند و پاهای خسته
خویش را در حوضچه میان ساختمان سپهبد قرنی،خنک می کردند،به دفتر وزیر می رسد.
خبرنگار که با دیدن نیروهای ضد شورش کمی جا خورده است،از وزیر درباره درگیری های
پیرامون دفترش می پرسد. فرشیدی در پاسخ می گوید:خبر ندارم! خبرنگار که از این پاسخ
شگفت زده است،درباره ی خواسته های صنفی فرهنگیان و چرایی بی عملی وزارتخانه در
حمایت از این خواسته ها و جلو گیری از برخوردهای خشن با آنها می پرسد. وزیر پس از
چسباندن این حرکت ها و رهبران آن به بیگانگان و دشمنان!خیابانی شدن این اعتراض ها
را اشتباه دانسته و می گوید: حمایت از معلم در چهاردیواری مدرسه است و حفظ امنیت
خیابان بر عهده ی نیروی انتظامی! بگذریم از این که برخی از کنشگران صنفی در مدرسه
و در برابر دیدگان دانش آموزان بازداشت شدند. فرشیدی وزیر برگزیده آموزش و پرورش
در نخستین دولت احمدی نژاد است که تمایلات راست سنتی شدیدی را با خود به یدک می
کشد. او تشکلی به نام "کانون تربیت اسلامی" را رهبری می کند که دارای
انگیزه های سیاسی قدرتمندی است و بسیاری از کاربدستان راستگرای گذشته و کنونی
آموزش و پرورش را در خود جای داده است. فرشیدی تاکنون در مخالفت با دولتِ میانه
روی حسن روحانی کوتاهی نکرده است. آشکارترین مخالف ها را می تواند در تلاش های –
دست کم - رسانه ای او در ماجرای معرفی محمد علی نجفی به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش
و پرورش دید.
هفته ی گذشته علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش دولت تدبیر و امید،مهمان ویژه ی همایش "کانون تربیت اسلامی" بود که بازتاب های گوناگونی را میان فرهنگیان به همراه داشت. جدای از انگیزه های شخصی برای شرکت در چنین همایش هایی،پرسش این است که آیا مهمان ویژه بودن در چنین نشستی برای او به عنوان یکی از وزیران دولت روحانی،پذیرفتنی است؟
فانی دومین گزینه دولت تازه برای آموزش و پرورش بود. نخستین گزینه،محمد علی نجفی با پیشینه ای 9 ساله در این وزارتخانه و با کارنامه ای کم و بیش مثبت در میان فرهنگیان بود. از این رو معرفی وی،بازخورد بسیار مثبتی میان فرهنگیان داشت و امید و جنبشی سراسری برای رای آوری او پا گرفت که با انگیزه های سیاسی- جناحی برخی از نمایندگان مجلس به ویژه کمیسیون آموزش و رییس آن با شکست روبرو شد. گرچه فانی به آسانی از سد مجلس گذشت،اما اکنون با خواسته های فشرده ی یک میلیون فرهنگی روبرو است که بسیاری از آنها برآورده شدن خواسته های خویش را در وزارت نجفی می دیدند و بناابراین به دست آوردن دل آنها سخت دشوار است.
اکنون فانی به ساختمان سپهبد قرنی راه یافته است و به عنوان وزیر آموزش و پرورش باید در جایگاهی فرا جناحی و فرا حزبی،وزیر همه گرایش ها و اندیشه های موجود در آموزش و پرورش باشد. او باید با همه تشکل ها و گروه های صنفی- سیاسی موجود در آموزش و پرورش به گونه ای یکسان برخورد نماید. از این رو با کنار هم قرار دادن شرکت او در همایش "کانون تربیت اسلامی" به عنوان نهادی با دغدغه های آموزشی- پرورشی و دیدارهای وی با نمایندگان تشکل های صنفی مستقل و اصلاح طلب،می توان خوشبین بود که فانی در پی پدیدآوری تعادل سیاسی در آموزش و پرورش است تا در این تعادل،برنامه ها و سیاست های خویس را پیش ببرد. که به خودی خود کاری پسندیده است.
اما حضور او در همایش تشکیلات فرشیدی،از چشم اندازی دیگر نیز واکاویدنی است. در انتخابات 92 و در فرایند برگزیدن حسن روحانی،بسیاری از فرهنگیان کشور بنابر سوگیری های سیاسی- اجتماعی و ... حسن روحانی و شخصیت های حامی وی،به این نتیجه رسیدند که او بهترین گزینه برای ریاست جمهوری است و به او رای دادند. اما پس از برگزیده شدنش،نگاه آنها دوباره به کانون خواسته های صنفی خویش بازگشت و از دولت تدبیر و امید خواسته های خویش را درخواست نمودند. از این رو خواسته های فرهنگیان آمیخته ای از درخواست های کلان سیاسی فراگیر از کل دولت و خواسته های صنفی از وزیر است. آنها چندان به بازی های سیاسی انجام شده توجه ندارند و بیشتر به نتیجه ی کنش ها می اندیشند. حضور فانی در چنین همایش هایی می تواند آسیب های جدی به وزارت ایشان و از آن مهمتر به کل اندام دولت وارد نماید. فرهنگیان هوادار روحانی،به دنبال دیدن رفتارهای سیاسی ویژه ای از دولت هستند که بی گمان دیدار و هم نشینی با کسانی مانند فرشیدی در آن نمی گنجد. فرشیدی کارنامه مثبتی در آموزش و پرورش ندارد. او افزون بر دامن زدن به فرایند ایدئولوژی گرایی در آموزش و پرورش،نخستین وزیری بود که از توانایی خویش برای ضربه زدن به کنشگران صنفی بهره گرفت و بسیاری از آنها را دچار بازنشستگی زود هنگام،اخراج، تبعید، انفصال،قطع حقوق و .... نمود و هنوز هم از آن رفتارها دفاع می کند. او در دوران کوتاه وزارت خویش بی برنامه ترین مدیرِ نهاد آموزشی بود. کمترین آسیب نزدیکی،همدلی وهم اندیشی فانی با کسانی مانند فرشیدی،ناامیدی و سرخوردگی رای دهندگان فرهنگی به روحانی خواهد بود. در هفته های گذشته برخی از کنشگران سیاسی نیز دولت را توجه داده اند که برخی گروه های مخالف به دنبال جدا نمودن روحانی از بدنه اجتماعی رای دهندگان هستند. کسی مخالف بازی های سیاسی هوشمندانه نیست،اما این گونه رفتارها بسیار ظریف و حساس است. از این رو کنش های فانی یا هر دولتمرد دیگری که هم نگران کباب است و هم در اندیشه سوختن سیخ،مانند حرکت بر لبه تیغ است. افتادن در هر سوی این تیغ،هزینه هایی را برای او و دولت خواهد داشت. اما شاید دولت و دولتمردان روزی وادار به برگزیدن یکی از دو سوی این تیغ شوند. امید آن است که این افتادن به سوی و به سود مردم و بدنه ی اجتماعی حامی روحانی باشد. تا روزی شاهد خالی ماندن پشت دولت تدبیر و امید نباشیم،همان رویدادی که بسیاری مشتاقانه انتظارش را می کشند!
