تحولی دیگردر انتظار «ابتدایی‌ها»
گفتگو با روزنامه ی آرمان،دی ماه 91
آرمان ــ زهرا جعفرزاده: زمزمه‌های تقسیم مقطع ابتدایی به دو دوره سه ساله، از همان زمان که وزیر آموزش و پرورش بر شش ساله کردن دوره ابتدایی در قالب اجرای طرح تحول بنیادین اصرار می‌کرد، شنیده شد؛ همان موقع اما کسی تصور نمی کرد، به این زودی‌ها نه تنها تقسیم ابتدایی به دو دوره، بلکه شش ساله کردن دبستان به مرحله اجرا برسد، اما حاجی بابایی ثابت کرد می‌توان بر تن هر طرح و برنامه کارشناسی شده و نشده‌ای جامه عمل پوشاند. با اینکه تقسیم ابتدایی به دو دوره باتوجه به امکانات و فضای آموزشی، دور از ذهن بود، اما اینک معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش تهران از اجرای این طرح در 71 دبستان پایتخت خبر می‌دهد. فرنازبیگی در این باره به فارس می‌گوید: «هم اکنون در تهران 1200دبستان دولتی وجود دارد که در جلسه با رؤسا و معاونان مناطق آموزش و پرورش شهر تهران اعلام شده که اجرای این طرح با شیب ملایم بدون ایجاد مشکل برای اولیاء و دانش آموزان آنها در دستور کار قرار گرفته تا در سال تحصیلی آینده این طرح به مدارس بیشتری تعمیم پیدا کند.» به گفته او «3ـ3ـ3ـ3» در سند تحول بنیادین مورد اشاره بود؛ بر این اساس در آینده باید مدارس ابتدایی به دودوره سه ساله تقسیم شوند.
گفتگو با روزنامه ی آرمان،دی ماه 91
آرمان ــ زهرا جعفرزاده: زمزمه‌های تقسیم مقطع ابتدایی به دو دوره سه ساله، از همان زمان که وزیر آموزش و پرورش بر شش ساله کردن دوره ابتدایی در قالب اجرای طرح تحول بنیادین اصرار می‌کرد، شنیده شد؛ همان موقع اما کسی تصور نمی کرد، به این زودی‌ها نه تنها تقسیم ابتدایی به دو دوره، بلکه شش ساله کردن دبستان به مرحله اجرا برسد، اما حاجی بابایی ثابت کرد می‌توان بر تن هر طرح و برنامه کارشناسی شده و نشده‌ای جامه عمل پوشاند. با اینکه تقسیم ابتدایی به دو دوره باتوجه به امکانات و فضای آموزشی، دور از ذهن بود، اما اینک معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش تهران از اجرای این طرح در 71 دبستان پایتخت خبر می‌دهد. فرنازبیگی در این باره به فارس می‌گوید: «هم اکنون در تهران 1200 دبستان دولتی وجود دارد که در جلسه با رؤسا و معاونان مناطق آموزش و پرورش شهر تهران اعلام شده که اجرای این طرح با شیب ملایم بدون ایجاد مشکل برای اولیاء و دانش آموزان آنها در دستور کار قرار گرفته تا در سال تحصیلی آینده این طرح به مدارس بیشتری تعمیم پیدا کند.» به گفته او «3ـ3ـ3ـ3» در سند تحول بنیادین مورد اشاره بود؛ بر این اساس در آینده باید مدارس ابتدایی به دودوره سه ساله تقسیم شوند.
اصرار بر تحولی دوباره
این بار اولی نیست که مسئولان آموزش و پرورش از اجرای این طرح خبر می‌دهند، در سال گذشته نیز که بازار اظهارنظر درباره «3ـ3ـ6» کردن مدارس داغ بود، اشاره جسته و گریخته ای نیز به این موضوع می‌شد، به‌طوری‌که در آذر ماه همان سال حاجی بابایی تاکید کرده بود که در نظام آموزشی جدید، یک معلم، سه پایه اول ابتدایی و معلم دیگر سه پایه دوم ابتدایی را تدریس می‌کند. او تمام این تحولات را با طرح تحول بنیادین مستند می‌کرد؛ همان زمان معاون آموزش متوسطه نیز گفته بود پس از استقرار ساختار 3ـ3ـ6، نوبت به تقسیم کردن مدارس ابتدایی است. به گفته ابراهیم سحرخیز، با این تقسیم بندی نظام آموزشی 3ـ3ـ3ـ3 اجرا می‌شود. پس از تمام اما و اگرها پیرامون چگونگی این تقسیم بندی‌ها، سرانجام دبیر شورای عالی آموزش و پرورش دلایل تقسیم مقطع ابتدایی به دو دوره سه ساله را تشریح کرد. به اعتقاد نوید ادهم، تفاوت معناداری میان مبانی روحی، روانی و عاطفی دانش آموزان پایه اول با ششم وجود دارد؛ سه سال اول ابتدایی باید شبیه مهدکودک باشد، فضای مدرسه، معلمان و روابط درون مدرسه ای، اندازه میز و صندلی، وسایل ورزشی و چیدمان و ... باید متناسب با سن دانش آموزان باشد. البته این مسئول در آموزش و پرورش تاکید کرده بود که اگر مواردی بود که دو مدرسه ابتدایی در کنار هم باشند، می‌توان سه پایه اول را به یک مدرسه و سه پایه دوم را به مدرسه دیگر منتقل کرد.
مطرح شدن تقسیم ابتدایی به دو دوره سه ساله، آن‌هم در زمانی که قریب به اتفاق معلمان پایه ششم از وضعیت فعلی تدریس و قرار گرفتن دانش آموزان این پایه، در کنار پایه‌های پایین‌تر از خود ناراضی هستند، بار دیگر صدای انتقادها را بلند کرد؛ با اینکه بسیاری از معلمان با جداسازی دانش آموزان ششم با اول موافق هستند اما معتقدند که این امکان برای آموزش و پرورش وجود ندارد. آنها بیش از همه به این موضوع معترضند که تبعات این تغییرات چرا پیش از 6 ساله کردن ابتدایی بررسی نشد تا اکنون با این مشکل مواجه نشوند. محمدرضا نیک نژاد ــ معلم ــ از جمله افرادی است که بارها از اجرای «3ـ3ـ6» انتقاد کرده و این بار نیز معتقد است که زمینه‌های لازم برای تعریف نظام جدیدی دیگر وجود ندارد. او در این باره به‌آرمان می‌گوید: «واقعا مشخص نیست که چرا آموزش و پرورش دست به چنین تغییراتی می‌زند و هدفش از این اقدامات چیست، اجرای نظام آموزشی 3ـ3ـ6 نیز در حالی‌که نیاز به یک دوره زمانی 10 ساله برای اجرا داشت، با سرعت و با پافشاری‌های وزیر عملی شد؛ همان زمان آیا مسئولان نمی دانستند که قرار گرفتن کلاس ششمی‌ها در کنار کلاس اولی‌ها چه تبعاتی دارد؟!» او نیز معتقد است که آموزش سه‌دوره اول ابتدایی تلقینی است و سه دوره دوم، تعقلی. با این حال تاکید می‌کند که نمی شود هر سه سال مدرسه دانش آموز را تغییر داد. این موضوع برای دانش‌آموز و خانواده‌اش مشکلاتی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر معلمان نیز در این پروسه متضرر می‌شوند.
معلم ریاضی، انشاء تدریس می‌کند
نیک نژاد به مشکلاتی که برای معلمان در این تغییرات ایجاد شده اشاره می‌کند.« اکنون معلم انشای فرزند من، معلم ریاضی ام نیز است، که طی جابه جایی‌ها از مقطعی به مقطع دیگر، ناچار به تدریس انشاء شده است، چگونه می‌شود معلم ریاضی و نه معلم ادبیات و یا دست کم معلم اجتماعی، انشاء درس دهد؟ اینها نشانه آشفتگی در سیستم آموزشی ماست.» به گفته نیک نژاد، امکانات نرم‌افزاری و سخت‌ا‌فزاری برای این تغییر و تحولات وجود ندارد. « این وزارتخانه برای تامین نیروهای کلاس ششم به نیرو های دوره راهنمایی فراخوان داده که نشان می‌دهد در تامین نیروها با مشکل مواجه شده است.» او می‌گوید:« حتی اگر این تغییرات درست هم باشد، باید در یک پروسه زمانی 6 تا 10 ساله انجام می شد نه اینکه هر سال بخشی از نظام آموزشی متحول شود. اینها تحولات کوری هستند که ذهن دانش آموزان را آشفته می‌کنند.» او از این موضوع اعلام نگرانی می‌کند که در دولت بعدی، با تغییر وزیر، احتمال تغییر این نظام آموزشی- با این‌همه برایش هزینه مادی و معنوی- وجود دارد. آن موقع ضربه بزرگی به نظام آموزشی،دانش آموزان و آموزگاران وارد می‌شود.
جداسازی مدارس، معضل جدید دانش آموزان
سعید کفایتی، معلم کلاس ششم ابتدایی است؛ او تاکید می کند که به هر حال نمی توان تعداد مدارس را بیشتر کرد، در صورتی‌که این دو دوره در دو مدرسه جداگانه برگزار شود، مشکلاتی را برای رفت و آمد دانش‌آموزان ایجاد می‌کند چرا که ممکن است دو مدرسه در فاصله دورتری از هم قرار گرفته باشند و این موضوع خانواده‌های دارای دو فرزند را نیز درگیر می کند. او در توضیح بیشتر به آرمان می‌گوید:« مهمترین نکته این است که برنامه ریزی ساعت‌های درسی و تفریح دشوارتر از قبل می‌شود، چرا که با تقسیم ابتدایی به دو دوره سه‌ساله، باید به گونه‌ای شود که دانش آموزان این دو دوره، ساعت‌های درسی و تفریح و ورزش جدای از همی داشته باشند، این امکان برای مدیران مدرسه با توجه به فضای محدود بسیار سخت است.»به گفته او، از یک سو کلاس اولی‌ها به زنگ تفریح بیشتر و ساعت درسی کوتاه تری نیاز دارند اما این موضوع برای کلاس ششمی‌ها متفاوت است، تا معلم موضوعی را برایشان درس می‌دهد، زنگ تفریح زده می‌شود. این موضوع شامل مراسم و برنامه‌های صبحگاهی و مناسبتی هم می‌شود، نیاز این دو گروه با هم متفاوت است؛ کلاس اولی‌ها زود خسته می‌شوند، درک برخی مفاهیم برایشان سخت است، کلاس ششمی‌ها نیز در مقابل خود را کودک نمی‌دانند و نمی‌خواهند با کلاس اولی‌ها در یک گروه قرار گیرند. کفایتی با جداسازی این دو گروه موافق است اما درباره چگونگی عملیاتی‌شدن آن ابهام دارد.« کلاس ششمی‌های امسال، ارشدان سال گذشته مدرسه بودند که امسال نیز بار دیگر ارشد شدند. برخورد آنها با سایر دانش آموزان با توجه به سن و تغییرات فیزیکی، بر لزوم جداسازی آنها تاکید می‌کند؛ این موضوع برای مدارس دخترانه شکل دیگری دارد، کلاس ششمی‌ها در مرحله بلوغ قرار دارند، حتی در برخی مدارس رنگ اونیفرم این دوره را متفاوت از سایر دوره‌ها انتخاب کردند تا همه آنها یکسان نباشند.»
